Ministarka kulture i medija Tamara Vujović (Demokrate) naložila je inspektorki za kulturna dobra tog resora da u Plužinama, Herceg Novom i Petnjici izvrši nadzor, odnosno provjeri da li je neko od spomen-obilježja u tim opštinama nezakonito postavljeno.
Prema saznanjima “Vijesti”, inspektorka je juče, po prijavi, bila u Plužinama, danas će biti u Novom, a u petak će otputovati u Petnjicu.
Podnosilac prijave u vezi Plužina tražio je, prema nezvaničnim informacijama redakcije, da se ispita da li je po zakonu postavljena ploča “Nedajci pali u ratovima 1912-1918.”, koja se nalazi ispod ploče posvećene stradalima u ratu od 1941. do 1945.
List je nedavno objavio da će Ministarstvo uputiti inspekciju u Petnjicu da ispita da li u toj opštini postoji zvanična odluka o davanju imena ulici po ratnom zločincu Osmanu Rastoderu. Vujović je bila u toj varošici prije desetak dana povodom navoda medija da se tu nalazi ulica Rastodera. Ona je tada kazala da na licu mjesta nije zatekla tablu s natpisom koji se pominjao u medijima, ali je najavila detaljnu kontrolu.
“Vijesti” su 2015. godine objavile da su neki građani Petnjice samoinicijativno postavili nekoliko tabli s nazivima ulica. Među njima je bila i ona s imenom Rastodera, a čija fotografija (table) je objavljena na Fejsbuk stranici Radija Petnjica. Iz Opštine Petnjica su prije dvije sedmice saopštili da organi te lokalne samouprave nikad nijesu ni razmatrali, niti donijeli odluku kojom bi se neka ulica nazvala po Rastoderu.
“Istine radi, u jednom trenutku je neodgovorni pojedinac postavio tablu, koja je odmah uklonjena od nadležnih organa”, naveli su.
Vlasti Federativne Narodne Republike Jugoslavije proglasile su Rastodera za ratnog zločinca nakon završetka Drugog svjetskog rata, a vođa Muslimanske milicije, paravojne formacije koja je sarađivala s fašistima, ubijen je u januaru 1946. pod nerazjašnjenim okolnostima.
U Herceg Novom je, prema saznanjima “Vijesti”, navodno sporna statua Rudolfa Karužića Njunja. Predsjednik Opštine Herceg Novi Stevan Katić (Demokrate), saopštio je krajem prošle godine da je svjedok više slučajeva postavljanja spomen-obilježja za koje nije poštovana zakonska procedura, niti da za to ima potrebne dokumentacije, te da je jedna od takvih statua Rudolfa Karužića Njunja.
“Zbog negativnih konotacija posljednjih godina, nepostojanja dokumentacije, saglasnosti i pravnog osnova, pokrenuću postupak uklanjanja ovog spomenika s pozicije u centru grada. Dalje ćemo, kroz zakonske procedure, sagledati mogućnosti da se njegova statua eventualno izmjesti na odgovarajuću lokaciju” navedeno je tada u saopštenju prvog čovjeka Herceg Novog.
Karužić je poznati hercegnovski dimnjačar, a njegova bronzana skulptura postavljena je 1. jula 2009. na gradskoj rivi blizu starog dijela grada.
Ministarstvo kulture je bilo naložilo uklanjanje nelagalno postavljenog spomenika četničkom komandantu Pavlu Đurišiću u beranskom selu Gornje Zaostro. Spomenik je istog dana kad je otkriven, 8. avgusta, sklonjen u tamošnju mjesnu crkvu. Nezakonito obilježje sklonili su mještani po, kako su tvrdili, “prethodnom dogovoru s policijom”. Nadležna inspekcija je, uz asistenciju policije, naknadno srušila postament obilježja.
Opština Gusinje uklonila je 14. avgusta spomenik saradniku fašista u Drugom svjetskom ratu Jusufu Čeliću (Isufu Kameru Čelaju), koji je bio postavljen u tamošnjem selu Vusanje. To obilježje demontirano je po nalogu inspektorke za kulturna dobra. Ona je to naredila 12. avgusta, ostavivši upravi Gusinja rok od tri dana da završi taj posao, što su oni ispoštovali.
Čelić je bio komandir čete vulentara, milicije koju su činili Albanci koji su živjeli na prostoru Plava, Gusinja i Albanije, a koja je, prema tvrdnjama nekih istoričara, odgovorna za zločine nad pravoslavnim stanovništvom. Tu paravojsku formirala je fašistička Italija.
Zakonom o spomen-obilježjima propisano je sprečavanje podizanja spomenika za događaje koji označavaju gubitak slobode ili nezavisnosti Crne Gore, simbolizuju, odnosno označavaju saradnju s okupatorom, njegovim saveznikom ili pomagačem, zatim za osobe koje su bile saradnici okupatora, njegovog saveznika ili pomagača…
Izvor: Vijesti
