Dušan Vukotić (Bileća, 7. februar 1927 — Zagreb, 8. jul 1998), filmski reditelj, scenarista, animator, jugoslovenski oskarovac i profesor na Filmskoj akademiji u Zagrebu, član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti.
Biografija
Rođen je 1927. u Bileći, gdje je proveo djetinjstvo. Njegov otac je bio službenik, pa su se zbog posla preselili u Zagreb. Još za vrijeme studentskih dana na zagrebačkom Arhitektonskom fakultetu krajem četrdesetih godina prošlog vijeka postaje stalni karikaturist u humorističkom nedjeljniku „Kerempuh“. Objavljuje takođe i u „Ježu“, „Vjesniku“, „Filmskoj kulturi“ i drugim. Na crtanom filmu radi od 1951. godine. Počeo je u zagrebačkom „Duga-filmu“. Debituje sa crtanim filmom „Kako se rodio Kićo“. Od 1956. godine stvara u „Zagreb filmu“, preduzeću za proizvodnju dokumentarnih i kratkih filmova u kojem je osnovan Studio za crtani film. Te godine nastaje „Nestašni robot“ za koji je na 3. jugoslovenskom filmskom festivalu u Puli Dušan Vukotić dobio Zlatnu arenu u kategoriji crtanog filma. To je bila prva autorska nagrada dodijeljena našem crtanom filmu. Dvije godine kasnije, u okviru smotre svjetskog animiranog filma u Kanu 1958. godine prikazano je sedam jugoslovenskih filmova od kojih su tri Vukotićeva: „Kauboj Džimi“, „Čarobni zvuci“ i „Abrakadabra“. Na ovim susretima prvim put je lansirana sintagma „Zagrebačka škola crtanog filma“. Film “Surogat”, ingenioznu asocijaciju na savremene umjetnine, sintetske tvorevine koje preplavljuju sva područja civilizacije, završava 1961. godine. Ovaj film je 1962. godine dobio Oskara. Bio je to prvi Oskar dodijeljen neameričkom autoru crtanog filma. Vukotić je u svojim filmovima kompletan autor: režira, crta, animira i, uglavnom sam sebi piše scenarije. Eksperimentiše kombinovanjem crtanog i igranog filma (“Mrlja na savjesti“ 1967, „Opera kordis“ 1968, „Ars gracija artis“ 1970, „Skakavac“ 1975. i drugi).
Pored animiranih Dušan Vukotić je realizovao niz dokumentarnih, informativnih, televizijskih, reklamnih i tri dugometražna igrana filma. To su „Sedmi kontinent“ 1966, “Akcija stadion” 1977. i „Gosti iz galaksije“ 1981. godine.
Vukotić je svojim filmovima osvojio 146 domaćih i međunarodnih nagrada. Nagrađivan je na svim najznačajnijim međunarodnim filmskim festivalima kao što su: festivali u Berlinu, Melburnu, Londonu, San Francisku, Bergamu, Oberhauzenu, Korku, Karlovim Varima, Anesi, Montevideu, Meksiko Sitiju, Holivudu, Pragu, Manhajmu, Njujorku, Kanu, Milanu, Barseloni, Lajpcigu, Trstu, Atlanti, Teheranu i drugim. Međunarodnom nagradom za životno djelo „za izuzetan doprinos umjetnosti animacije“ nagradila ga je 1987. godine Međunarodna asocijacija crtanog filma.
Dušan Vukotić je 25 godina predavao filmsku režiju na Akademiji za kazalište, film i televiziju u Zagrebu.
Za Press Priredio: Dragan Leković
