Od ukupno deset preporuka koje je Državna revizorska institucija (DRI) dala Ministarstvu zdravlja i Institutu za javno zdravlje u vezi sa revizijom sprovođenja nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke, realizovana je samo polovina.
DRI je objavila izvještaj o realizaciji preporuka, prema kojem su četiri preporuke još u fazi realizacije, dok za jednu nije utvrđen status.
Prema izvještaju, ispoštovana je preporuka DRI Ministarstvu zdravlja da nabavi opremu za skrining raka dojke, prije početka realizacije tog nacionalnog programa.
“Od završetka revizije pa do drugog ciklusa izvještavanja nabavljena su dva mamografska aparata (KBC Berane i KBC Kotor).U toku je i nabavka mamografa za DZ u Budvi. Na sastanku Koordinacionog tijela od 17. 10. 2023. godine raspravljano je oko prevazilaženja problema vezanih za kvar mamografskog aparata u Kliničkom centru Crne Gore”, piše u dokumentu.
DRI je utvrdila da je ispoštovana preporuka da Institut za javno zdravlje (IJZ) blagovremeno vrši i dostavlja procjenu sredstava neophodnih za Nacionalni program za rano otkrivanje raka dojke. U dokumentu piše da je IJZ u julu 2023. dopisom obavijestio Ministarstvo o o procjeni troškova sprovođenja skrininga raka dojke za ovu godinu.
U izvještaju piše da je formirano Koordinaciono tijelo za organizaciju, stručno praćenje i kontrolu kvaliteta program za rano otkrivanje karcinoma dojke, nakon što je DRI preporučilo Ministarstvu da obezbijedi odgovarajuću kontrolu kvaliteta prilikom sprovođenja skrininga.
Ministarstvo je ispoštovalo i preporuku da se obezbijedi odgovarajući sistem prikupljanja i upravljanja podacima, kako bi se omogućila evaluacija i kvalitetno izvještavanje o sprovođenju nacionalnog programa.
Prema izvještaju, unaprijeđen je i elektronski sistem za unošenje podataka kod sprovođenja skriniga, dodavanjem novih opcija.
U dokumentu DRI piše da je u fazi realizacije preporuka koja se odnosi na obezbjeđivanje izvršenja potrebnih analiza, formiranje potrebnih tijela, donošenje propisa i identifikovanje preduslova koje treba ostvariti prije početka nacionalnog skrininga.
Prema izvještaju, još nije realizovana u potpunosti ni preporuka da Ministarstvo zdravlja i IJZ u cilju obezbjeđenja potrebnog kadra za ovaj program obezbijede edukaciju i donesu akte (smjernice i procedure) kojima će se precizno definisati obaveze i odgovornost svih učesnika u sprovođenju skrininga.
Tom resoru preporučeno je i da sa osobljem koje se edukuje za rad na opremi potpišu odgovarajuće ugovore, kako bi se obezbijedilo njihovo učešće tokom skrininga.
U fazi realizacije i preporuka upućena Ministarstvu i IJZ da obezbijede uspostavljanje razrađenih i funkcionalnih Registra za rak i Registra skrininga raka dojke prije otpočinjanja sprovođenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke.
Prema izvještaju, u toku je i realizacija uspostavljanja veze sa Centralnim registrom stanovnika i drugim bazama podataka kako bi se omogućio potrebni obuhvat skrininga. DRI je utvrdila da su dvije aktivnosti u vezi sa tom preporukom realizovane, dok za treću, ključnu, još nije dospio rok za realizaciju.
DRI nije mogla da utvrdi da li je realizovana preporuka da zdravstvene ustanove u kojima se sprovodi skrining potrebne podatke unose u sistem i vode potrebne evidencije.
Izvještaj DRI dostavljen je Odboru za rodnu ravnopravnost Skupštine. DRI je u septembru 2022. objavila izvještaj, u kome je zaključeno da se Nacionalni program za rano otkrivanje raka dojke od januara 2016. do januara 2020. sprovodio neuspješno.
Rukovodilac Kolegijuma DRI Branislav Radulović “Vijestima” je ranije kazao da su se za ovu reviziju odlučili zbog velikog značaja kontinuiranog i uspješnog sprovođenja skrininga programa za rano otkrivanje dojke koji značajno može da doprinese poboljšanju zdravlja populacije.
