Na sjevernoj Zemljinoj hemisferi, danas je počelo ljeto.
Najduži dan u godini, tačnije najduža obdanica, ili ljetnji solsticij, zvanično obilježava prvi dan ljeta.
Ljeto na sjevernoj Zemljinoj hemisferi 2023. godine počelo je 21. juna, u 16 sati i 57 minuta, a u isto vrijeme na južnoj hemisferi počela je zima. Na dan početka ljeta noć je najkraća, a obdanica najduža.
Šta je ljetnji solsticij?
Riječ solsticij je izvedena iz lat. sol (Sunce) i sistere (stajati). Termin solsticij se koristi i u širem smislu i označava dan kada se ova pojava desi. Solsticij je najduži dan u godini (ljeti) ili najkraći dan u godini (zimi) u svim mjestima izvan tropskog pojasa. To je rezultat nagiba Zemljine ose za 23.4 stepena ka Suncu, koji uzrokuje da različiti regioni na planeti dobiju različite količine sunčeve svjetlosti.
Tokom junskog solsticija, sjeverna hemisfera je nagnuta ka Suncu mnogo više nego bilo kog drugog dana u godini, što znači da ovog dana, ljudi na sjevernoj hemisferi uživaju u najdužem danu i najkraćoj noći u godini.
Na dan ljetnjeg solsticija, sjeverna hemisfera prima više sunčeve svjetlosti nego bilo kad u godini, ali to ne znači da je prvi dan ljeta i najtopliji. Iako je planeta tokom današnjeg dana primila najviše sunčeve svjetlosti, potrebne su nedjelje da bi se ta toplota osjetila, pa je tako najtopliji period godine obično u julu ili avgustu.
Često pogrešno mislimo da je Zemlja tokom ljeta, a pogotovo tokom ljetnjeg solsticija, bliža Suncu više nego ostalih dana u godini, ali to nije tačno. Zapravo, nagib Zemlje ima više uticaja na godišnja doba nego udaljenost naše planete od Sunca.
Dugodnevnica u istoriji
Ljetnjem solsticiju je dugo bila pridavana posebna važnost u mnogim kulturama, pa su tako Egipćani izgradili piramide u Gizi tako da se Sunce nađe tačno između dvije piramide na ljetnji solsticij.
Arheolozi su takođe otkrili ostatke astronomske opservatorije u majanskom gradu u Gvatemalu, u kojem su zgrade izgrađene u skladu sa Suncem u toku solsticija.
Možda i najpoznatija građevina koja se povezuje za zimskim i ljetnjim solsticijem je Stounhendž.
Izvor: National Geographic.rs
