Radoje Domanović (Ovsište, 16. februar 1873 — Beograd, 17. avgust 1908), srpski književnik.
Biografija
Radojev deda Milić Domanović se doselio iz Hercegovine sa jedne visoravni između Trebinja i Nevesinja. Po istraživanjima Milinka Domanovića njihovo porijeklo je iz sela Domanovići u Hercegovini. Deda se zadržao u okolini Kragujevca. Radio je i služio kod Simeona Cukića, srodnika Pavla Cukića, ustanika i Karađorđevog vojvode. Ovaj oštroumni Hercegovac se uskoro svojim radom i znanjem uzdigao od najamnog radnika do slobodnog seljaka. Korakom ispred vremena obojicu sinova, Aleksu i Miloša – Radojevog oca, školuje na bogosloviji. Aleksa se zapopio, a Miloš je otišao u učitelje. Radi kao učitelj, ali se bavi i unosnim poslovima. Hrabar i inteligentan uskoro postaje imućan čovjek. Ženi se Persidom, ćerkom Simeona Cukića, onog gazde kod koga je njegov otac Milić radio kao sluga.
Iz tog braka rođen je 16. februara (ili 4. februara po julijanskom kalendaru) 1873. godine u porodici seoskog učitelja, na trenutnoj službi u selu Ovsište kod Kragujevca Radoje Domanović. Djetinjstvo je proveo u susjednom selu Gornje Jarušice, odakle mu je otac i gdje i danas živi familija Domanović. Tu je završio i osnovnu školu. Gimnaziju je završio u Kragujevcu, a Filozofski fakultet na Velikoj školi u Beogradu. Kao profesor srpskog jezika radio je u gimnazijama u Vranju, Pirotu i Leskovcu. Zbog političkih uvjerenja je proganjan, premještan i otpuštan sa posla.
Oženio se 1895. godine učiteljicom Natalijom sa kojom je imao ćerku Danicu (1896—1956) i sinove Dragišu (1902), koji je umro ubrzo po rođenju, i Zorana (1905—1944). Posle pada režima kralja Aleksandra Obrenovića 1903. godine, nezadovoljan malim promjenama u zemlji, pokreće politički list „Stradija“, u kojem pokušava da se bori protiv mana novog režima. Razočaran, odavao se sve više boemskom životu, mnogo je pio, i usamljen, ogorčen i siromašan umro je od tuberkuloze u 35. godini života, 4. avgusta/17. avgusta 1908. godine u Beogradu.
Pripovjetke
Njegove najznačajnije pripovjetke su:
Vođa, 1901.
Danga, 1899.
Stradija, 1902.
Mrtvo more, 1902.
Kraljević Marko po drugi put među Srbima, 1901.
Razmišljanje jednog običnog srpskog vola, 1902.
Ukidanje strasti, 1898.
Pozorište u palanci, 1898.
Glasam za slepce, 1902.
Ne razumem, 1898.
Naša posla (Dogovor kuću gradi), 1901.
San jednog ministra, 1902.
Filmovi
Domanovićeva djela koja su pretočena na filmsko platno:
1964. Boj na Kosovu
1968. Kraljević Marko po drugi put među Srbima (TV)
1980. Pripovedanja Radoja Domanovića (serija)
1988. Neka čudna zemlja
Nasleđe
Veliki broj osnovnih škola i biblioteka (u Leskovcu, Surdulici, Rači, Topoli i Velikoj Plani) nosi ime „Radoje Domanović“, takođe postoji i Zadužbina „Radoje Domanović“ koja dodjeljuje nagradu sa istim imenom.
