Kvalitet vazduha na jugu zemlje je zadovoljavajući, dok se u centralnoj i sjevernoj regiji treba poboljšati, naročito u zimskim mjesecima kada je sezona grijanja u toku, kazala je samostalna savjetnica za kvalitet vazduha i koordinatorka sektora za monitoring, analizu i istraživanje u Agenciji za zaštitu životne sredine Lidija Šćepanović.
Gostujući u emisiji “Znam da znaš” na Gradskoj RTV, Šćepanović je navela da automatske stacionarne stanice za mjerenje kvaliteta vazduha postoje u Pljevljima (2), Bijelom Polju (1), Podgorici (3), Nikšiću, Baru (1) i Kotoru (1).
Svi gradovi su opterećeni koncentracijama zagađujućih materija u zimskim mjesecima, a prednjače Pljevlja, Podgorica i Bijelo Polje, navela je Šćepanović.
Šćepanović ističe da je zakonom definisano da tokom godine može biti najviše 35 dana sa uvećanim brojem PM čestica.
“Prema brojkama iz 2022. godine u Pljevljima smo imali 124 dana prekoračenja, u Bijelom Polju 81 dan. U Podgorici, gdje se kvalitet vazduha mjeri na dvije lokacije, 50 i 60 dana”, kazala je Šćepanović
Kada je riječ o Glavnom gradu mjerenja se vrše u automatskim stacionarnim stanicama u Bloku 5 i na Zabjelu, a podaci pokazuju da na zagađenost najviše utiče saobraćaj.
“U Pljevljima je dominantan uticaj industrijskih postrojenja, to je kotlina, tako da na kvalitet vazduha utiče i slabo strujanje vjetra i manji broj padavina”, kazala je Šćepanović.
Bajić: PM čestice su kancerogene, građani moraju biti odgovorni
Iako svijest građana o uticaju zagađenog vazduha na zdravlje raste, svakodnevna izloženost velkom broju dezinformacija čini da se fokusiraju na druge stvari koje ih manje opterećuju, ocjenjuje specijalista higijene u Institutu za Javno zdravlje dr Borko Bajić.
Bajić smatra da je neophodno upozoriti građane da utiču na smanjenje izlaganja zagađenom vazduhu.
“U centralnoj i sjevernoj regiji imamo dugogodišnji problem sa zagađenjem vazduha, i ono što je bitno sa stanovišta Javnog zdravlja jeste da građani moraju da shvate svoju odgovornost, da svojim primjerom i djelovanjem prema donosiocima odluka doprinesu da se situacija poboljša”, kazao je Bajić.
Takođe, kako dodaje, jako je bitno da građani shvate što su ustvari PM čestice.
“PM čestice su vrlo opasne čestice, nevidljive golim okom, koje možemo jednostavno udahnuti. One su, još 2003. godne, od strane Svjetske zdravstvene organizacije za istraživanje raka, proglašene kancerogenim. Iako male mogu na sebi nositi i dodatne sastojke i kada jednom dospiju u naša pluća oni vrlo lako putem cirkulacije izazivaju razna zapaljenja i remete normalan rad ćelija. Dugotrajnim izlaganjem većoj količini tih čestica naši odbrambeni mehanizmi se iscrpe i putem mutacije može doći do razvoja različitih poremećaja, kojima su izloženi vitalni organi”, objašnjava Bajić.
Naglašava da su najosjetljivije i najugroženije grupe djeca, trudnice i stari ljudi.
Mitrović: Ako se nastavi sa gubljenjem vremena nećemo imati kome da gradimo toplifikaciju
Pljevlja su decenijama izložena lošem kvalitetu vazduha, a Toplana, pa ni prva faza toplifikacije koja je najavljena, neće bit završena do 2025. , istakao je izvršni direktor Ekološkog društva “Breznica” Milorad Mitrović.
Plaši se, kako kaže, da se sa tom izgradnjom već poprilično zakasnilo.
“Toplifikaciju čekamo već pedeset godina, tako da smo za mnoge stvari poprilično zakasnili. I laičkoj, ali i stručnoj javnosti je jasno da bez potpune ekološke rekonstrukcije bloka termoelektrane nema grijanja. Čuli ste da je i gospodin Spajić najavio da će se sa toplifikacijom kasniti godinu dana. Ako se nastavi sa gubljenjem vremena kao što je to do sad bio slučaj, plašim se da više nećemo imati kome da gradimo toplifikaciju, da ona neće biti potrebna”, upozorava Mitrović.
Podsjeća da su Pljevlja lider po zagađenost u regonu.
“Nekada smo bili prvi po zagađenosti i u svijetu. To je život koji je nepodnošljiv i područje koje je veoma opasno po zdravlje. Izvještaj koji smo dobli 2015. od strane Svjetske zdravstvene orgnizacije koja je radila istraživanje, bio je veoma zabrinjavajući i sa određenim preporukama koje nijesu ispoštovane. Imali smo nemaran odnos svih prethodnih vlasti koji sada pokazuje najgore defekte po zdravlje stanovništva”, zaključuje Mitrović.
Izvor: Gradski.me
