Gvadalkanalska kampanja ili bitka za Gvadalkanal je bila vojna kompanja vođena od 7. avgusta 1942. do 9. februara 1943. na i oko ostrva Gvadalkanal, na pacifičkom bojištu Drugog svjetskog rata. Kampanja je predstavljala prvu veliku ofanzivu Saveznika protiv Japana.
Savezničke, pretežno američke snage, su se 7. avgusta iskrcale na ostrva Gvadalkanal, Tulagi i Florida u južnim Solomonskim ostrvima sa ciljem da uskrate Japancima mogućnost da ih koriste kako bi ugrozili snabdijevanje između SAD, Australije i Novog Zelanda. Saveznici su takođe namjeravali da koriste Gvadalkanal i Tulagi kao baze kako bi zauzeli ili neutralisali veliku japansku bazu Rabaul na Novoj Britaniji. Saveznici su nadjačali brojčano slabije japanske branioce, koji su držali ostrva od maja i zauzeli Tulagi i Floridu, kao i aerodrom (kasnije nazvan Hendersonovo polje) koji se gradio na Gvadalkanalu. Moćne američke pomorske snage su podržavale iskrcavanje.
Iznenađeni savezničkom ofanzivom, Japanci su između avgusta i novembra 1942. nekoliko puta pokušali da zauzmu Hendersenovo polje. Tri velike kopnene bitke, sedam velikih pomorskih bitaka (pet noćnih okršaja površinskih brodova i dvije bitke nosača aviona) i stalne, skoro svakodnevne vazdušne borbe su imale svoj vrhunac u odlučujućoj pomorskoj bici za Gvadalkanal početkom novembra 1942. u kojoj je poražen poslednji japanski pokušaj da bombarduju Hendersenovo polje sa mora i iskrcaju dovoljno trupa da ga osvoje. Suočeni sa ofanzivom američkog XIV korpusa Japanci su u decembru odustali od daljih napora da povrate Gvadalkanal i do 7. februara 1943 su povukli svoje preostale snage i predali ostrvo Saveznicima.
Gvadalkanalska kampanja je bila značajna strateška pobjeda udruženih vidova savezničkih snaga nad Japancima na pacifičkom ratištu. Japanci su stigli do najvećeg obima svojih osvajanja na Pacifiku. Pobjede za Milnov zaliv i Bunu i Gonu, i na kraju Gvadalkanal predstavljaju prelaz sa savezničkih odbrambenih operacija na strateške ofanzive na tom ratištu.
Priredio: Dragan Leković
