Tomazo Đovani Albinoni, italijanski barokni kompozitor. Iako je u svoje vrijeme bio poznat kao kompozitor opera, danas je uglavnom cijenjen zbog svoje instrumentalne muzike.
Biografija
Rođen je u Veneciji (tada u Mletačkoj republici) 8. juna 1671. godine u porodici Antonija Albinonija, bogatog trgovca papirom. Studirao je violinu i pjevanje. O njegovom životu zna se relativno malo, naročito kad se uzmu u obzir njegov ugled kao kompozitora u današnjem vremenu i činjenica da je period u kojem je živio dobro dokumentovan. 1694. posvetio je svoj Opus 1 kardinalu Pjetru Otoboniju (pranećaku pape Aleksandra VIII), takođe Venecijancu; Otoboni je bio važan patron drugih kompozitora u Rimu, poput Arkanđela Korelija. Albinonijeva prva opera, Zenobia, kraljica Palmirana, izvedena je takođe 1694. Moguće je da ga je 1700. godine kao violinistu zaposlio Karlo IV Gonzaga, vojvoda Mantove, kome je posvetio Opus 2. 1701. komponovao je veoma popularne svite iz Opusa 3, posvetivši tu kolekciju Kozimu III de’ Medičiju, velikom vojvodi Toskane.
1705. Albinoni se oženio; Antonio Bifi, maestro di cappella Bazilike sv. Marka, bio je svjedok i očito i Albinonijev prijatelj. Izgleda da Albinoni nije imao drugih veza sa glavnom muzičkom scenom u Veneciji i ranu slavu stekao je kao kompozitor opera u mnogim italijanskim gradovima (Venecija, Đenova, Bolonja, Mantova, Udine, Pjaćenca i Napulj). Tokom ovog vremena komponovao je i velik broj instrumentalnih djela; prije 1705. uglavnom je pisao trio sonate i violinske koncerte, ali između 1705. i 1719. pisao je solo sonate i koncerte za obou.
Za razliku od većine tadašnjih kompozitora, nikad nije tražio mjesto u crkvi ili na plemićkim dvorovima nego se izdržavao samostalno i imao je opciju da nezavisno komponuje muziku. 1722. Maksimilijan II Emanuel, izborni knez Bavarske, kome je Albinoni posvetio set od 12 koncerata, pozvao ga je da režira 2 svoje opere u Minhenu.
Oko 1740. kolekcija Albinonijevih violinskih sonata objavljena je u Francuskoj kao posthumno izdanje i dugo se pretpostavljalo da je Albinoni dotad umro. Međutim, izgleda da je živio u Veneciji daleko od ljudskih očiju; zapisi iz župe San Barnaba ukazuju na to da je Tomazo Albinoni umro u Veneciji 1751. od šećerne bolesti.
Muzika i uticaji
Većina njegovih opera je izgubljena budući da nisu objavljivane za njegovog života. Ipak, objavljeno je 9 kolekcija instrumentalnih djela koje su imale značajan uspjeh i doživjele više izdanja; zbog toga je danas poznat kao kompozitor instrumentalne muzike (99 sonata, 59 koncerata i 9 simfonija). Dok je bio živ, ova djela upoređivala su se s Korelijevim i Vivaldijevim i 9 kolekcija objavljenih u Italiji, Amsterdamu, i Londonu bilo je ili posvećeno impresivnom spisku južnoevropskog plemstva ili sponzorisano od strane tog plemstva. Albinoni je komponovao najmanje 50 opera, od kojih je 28 izvedeno u Veneciji između 1723. i 1740. Sam Albinoni tvrdio je da je komponovao 81 operu (imenovavši svoju pretposljednju operu, u libretu, kao 80-u). Uprkos ogromnom broju opera, najpoznatiji je po svojim koncertima za obou. On je prvi poznati Italijan koji je komponovao za obou kao solo instrument u koncertima i koji je objavio takve kompozicije. Prije njega, koncerte za solo obou vjerovatno su napisali njemački kompozitori, poput Telemana i Hendla. U Italiji, Alesandro Marćelo objavio je svoj poznati koncert za obou u d-molu nešto kasnije (1717). Albinoni je takođe često koristio obou u svojim kamernim djelima.
Njegova instrumentalna muzika veoma je privukla pažnju J. S. Baha, koji je komponovao najmanje 2 fuge na Albinonijeve teme (Fuga u a-duru na temu Tomasa Albinonija – BWV 950, Fuga u b-molu na temu Tomasa Albinonija – BWV 951) i često je koristio njegove basove za harmonijske vježbe za svoje učenike. Dio Albinonijevih radova izgubljen je u Drugom svjetskom ratu nakon što je u bombardovanju Drezdena uništena Drezdenska državna biblioteka. Kao posljedica ovoga, malo je poznato o Albinonijevom životu i djelima nakon sredine 1720-ih.
Priredio: Dragan Leković
