Dejan Medaković (Zagreb, 7. jul 1922 — Beograd, 1. jul 2008), srpski istoričar umjetnosti i akademik i predsjednik SANU 1998-2003.
Biografija
Rođen je 7. jula 1922. u Zagrebu kao sin Đorđa Medakovića, ekonomiste, i Anastasije, domaćice. Osnovnu školu učio je u Zagrebu, nižu gimnaziju u Sent Galenu u Švajcarskoj i kod franjevaca u Badiji na ostrvu Korčuli, dok je višu, klasičnu gimnaziju završio u Sremskim Karlovcima (1937-41). Od 1942. do kraja rata živio je kao izbjeglica u Beogradu gdje je radio u Muzeju kneza Pavla, a nakon rata radio je u Muzeju grada Beograda, Ministarstvu za nauku i kulturu i Saveznom zavodu za zaštitu spomenika kulture. Studirao je istoriju umjetnosti na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Kao asistent radio je na istorijskom institutu SANU od 1952. do 1954. Pred komisijom akademije doktorirao je disertacijom Grafika srpskih štampanih knjiga XV-XVII veka 1954. godine (štampana u izdanjima akademije 1958).
Na Grupi za istoriju umjetnosti Filozofskog fakulteta prešao je od 1954. put od asistenta do redovnog profesora, za docenta je izabran 1957, za vanrednog profesora 1962. i za redovnog 1967; bio je dekan Filozofskog fakulteta (1971-73). Na sopstvenu molbu penzionisan je 1982. Godine 1958. Medaković je boravio na tromjesečnoj specijalizaciji u Njemačkoj, a 1964/65. godine postao je stipendista fondacije Alexander von Humbolt i tu godinu proveo je mahom na radu u Zentral institut Kunstgeschichte u Minhenu. Dopisni član SANU postao je 1972. a redovni 1981. godine. Bio je sekretar odjeljenja istorijskih nauka SANU, generalni sekretar SANU (1985), kao i predsjednik SANU (1999-2003). Godine 2001. izabran je za redovnog člana Lajbnicovog naučnog društva (Leibniz Association) u Berlinu.
U Matici srpskoj u Novom Sadu rukovodio je programom istraživanja u oblasti istorije umjetnosti. Odmah posle osnivanja Odjeljenja za likovne umjetnosti Medaković je 1964. godine postao sekretar ovog Odeljenja, a istovremeno i član Predsjedništva i tu dužnost je vršio do 1986. godine. Bio je član Savjeta Matice srpske. Uređivao je časopis Zbornik za likovne umetnosti Matice srpske. Od pokretanja Zbornika za likovne umetnosti Matice srpske, 1965. Medaković je glavni urednik ovog časopisa, od kojeg je izašlo 30 tomova. On predstavlja prvi časopis kod Srba posvećen isključivo istoriji umjetnosti.
U svom istraživanju interesovao se za široki raspon tema od srednjovekovne umjetnosti do modernog slikarstva, ali je težište njegovog rada na srpskom baroknom slikarstvu, srpskim kulturnim prilikama u 18. vijeku i srpskom slikarstvu u 19. vijeku. Stvarao je i u oblasti književnosti. Pisao je sve vrste naučnih radova od eseja, prikaza i prigodnih reagovanja na politička i umjetnička dešavanja do monografija i sintetičkih pregleda. Njegove studije su brižljivo inventarisane i sabrane u nekoliko knjiga. U knjizi Srpski slikari 18. veka: Likovi i dela (Novi Sad, 1968) sabrana je 21 studija o slikarima od Žefarovića do Jovanovića. U knjizi Putevi srpskog baroka objavljeno je 25 studija o baroknoj umjetnosti. Veliki broj studija objavljen je u knjigama Svedočenja (1984), Istraživači srpskih starina (1985) i Barok kod Srba (1988).
Pisao je i cjelovite preglede za Istoriju srpskog naroda (četvrta, peta i šesta knjiga) i u knjigama Srpska umetnost u 18. veku (1980) i Srpska umetnost u 19. veku (1981). Bavio se i pitanjima vezanim za pojedine crkvene spomenike: o Hilandaru (1978), Savinama (1978), Sent Andreji (1982) i dr. Objavio je i knjigu Letopis Srba u Trstu (1987). Beogradski izdavačko-grafički zavod (BIGZ) je izdao pet knjiga Medakovićeve proze pod nazivom Efemeris – hronika jedne porodice (I – 1990, II – 1991, III – 1992, IV – 1993, V – 1994) za koje je dobio Oktobarsku nagradu Beograda, nagradu za životno djelo Zadužbine „Jakov Ignjatović” za Efemeris II i nagradu Beogradskog izdavačko-grafičkog zavoda za Efemeris III. Godine 1994. dobio je izvanredni Zlatni beočug Beograda i Narodne biblioteke za najčitaniju knjigu u Srbiji.
Njegova supruga je bila pijanistkinja Vera Veljkov. Sin mu je dirigent Pavle Medaković.
Njemu u čast ustanovljena je Nagrada Dejan Medaković.
Odlikovanja
Herderova nagrada (1990)
Gindeli nagrada (1987)
Oktobarska nagrada grada Beograda (1990)
Specijalna Vukova nagrada
Godišnja nagrada Prosvete (1981)
Orden Sv. Save prvog stepena (1990)
Veliki krst za zasluge Savezne Republike Nemačke (1990)
Krst prvog reda Republike Austrije za zasluge u nauci i kulturi
Zlatna medalja predsednika Republike Mađarske
Orden Vuka Karadžića prvog stepena
Sedmojulska nagrada Srbije (1989)
Orden Katarine grof. Celjske prvog stepena (2007)
Nagrada „Miloš Crnjanski“ (1992)
Nagrada zadužbine Jakov Ignjatović iz Sentandreje (1992)
Nagrada Paja Marković-Adamov (1998)
Nagrada Laza Kostić (1999)
Kruna despota Stefana (1998)
Priredio: Dragan Leković
