Francuski predsjednik Emanuel Makron danas je otvorio trodnevnu proslavu povodom obilježavanja 80. godišnjice savezničkog iskrcavanja u Normandiji 6. juna 1944. godini, javlja Beta.
Proslavama će prisustvovati zapadni državnici, uključujući predsjednika SAD Džoa Bajdena, učestvovaće i ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski, a cilj je da se pokaže jedinstvo prema ratu u Ukrajini.
Francuski šef države koji će prisustvovati brojnim komemoracijama do petka predsjedavao je danas prvoj ceremoniji u Plimeleku, u Bretanji, u znak sjećanja na francuske članove otpora iz Bretanje i prve padobrance slobodne Francuske u okviru specijalnih britanskih snaga SAS, koji su u noći između 5. i 6. juna pokrenuli operaciju Overlord čiji cilj je bio okončanje Drugog svjetskog rata.
Bajden koji je stigao jutros u Pariz pridružiće se ceremonijama sutra na plažama Normandije na sjeverozapadu zemlje za 80. godišnjicu Dana D, gdje će biti prisutan i britanski kralj Čarls Treći, njemački kancelar Olaf Šolc, italijanski predsjednik Serđo Matarela, kao i Zelenski.
Makron tokom popodneva treba da ide u Sen-Lo u Normandiji da održi govor o civilnim žrtvama savezničkog bombardovanja. Taj grad je uništen 90 odsto u noći od 6. do 7. juna. Ukupno u savezničkim bombardovanjima bilo je između 50.000 i 70.000 civilnih žrtava, od kojih 10.000 samo u Normandiji.
Večeras će Makron odati poštu zatvorenicima zatvora u Kanu, uglavnom iz pokreta otpora, koje su Njemci strijeljali tokom iskrcavanja.
Bajden treba da govori na zvaničnim ceremonijama na plažama Juta i Omaha bič gdje se „73.000 hrabrih Amerikanaca“ iskrcalo da „otvori put ka oslobađanju Francuske i Evrope, saopštila je ranije Bijela kuća.
Na margini tog programa on treba da razgovara sa ukrajnskim predsjednikom Zelenskim da vidi „kako SAD mogu da nastave da produbljuju njihovu podršku“, dodala je Bijela kuća u saopštenju. Bajden i Zelenski će se takođe sastati na margini samita G7 koji se održava u Italiji od 13. do 15. juna.
Već od ponedjeljka oko 50 američkih veterana, neki od kojih su učestvovali u operacijama 6. juna 1944. stiglo je u Normandiju. Makron je juče na društvenoj mreži X napšisao „herojima dobrodošlica u Francusku“.
Rusija, bivša saveznica SAD i Velike Britanije protiv nacističke Nemačke, bila je pozvana na ceremoniju prije deset godina, a ovog puta je zvanično isključena zbog invazije na Ukrajinu.
Francusko predsjedništvo nije krilo volju da prikaže jedinstvo Zapada u vrijeme kada novi veliki sukob ponovo pogađa Evropu.
Bajden treba 7. juna da održi govor na Puan-di-Oku u Normandiji o „značaju odbrane slobode i demokratije“, prema najavi Bijele kuće.
Bajden će u subotu biti u svojoj prvoj zvaničnoj posjeti Francuskoj kada će mu Makron prirediti svečani doček i banket u Jelisejskoj palati i kada će dvojica državnika imati bilateralne razgovore.
Iskrcavanje u Normandiji, pod šifrom „Operacija Overlord“, najveća je pomorska invazija u istoriji ratovanja. Desantne savezničke snage činilo je 73.000 američkih, više od 60.000 britanskih i preko 20.000 kanadskih vojnika, uz podršku francuskih komandosa.
Iskrcavanje duž 80 kilometara obale počelo je noćnim padobranskim desantom 23.000 ljudi, velikim artiljerijskim napadom iz vazduha i s mora, posle čega je 6. juna 1944. uslijedio i uspješan amfibijski desant na strateški važan Pegazov most, u blizini Kana, grada na sjeverozapadu Francuske.
