Ovogodišnje redovno zasijedanje Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske pravoslavne crkve započeto je 15. maja u Sremskim Karlovcima, jednom od sjedišta patrijaraha srpskih, a povodom proslave značajnog jubileja – stogodišnjice ujedinjenja srpskih pokrajinskih Crkava u jednu i jedinstvenu Srpsku pravoslavnu crkvu i vaspostavljanja statusa autokefalne Srpske Patrijaršije (1920).
Proslava ovog značajnog jubileja već dva puta je odlagana usljed pandemije koronavirusa, saopšteno je iz SPC-a.
“Saborski oci su posebnu pažnju posvetili temi svetih ugodnika Božjih. Prepoznajući u primjeru njihovog vrlinskog života, mučeništva, ispovjedništva i podvižništva neugasivu revnost za vjeru, Srpska pravoslavna crkva unošenjem u Diptihe svetih preporučuje ova novojavljena i novoproslavljena svetila Pravoslavlja svojoj duhovnoj djeci kao primjer za ugled u vrlini i čvrstini vjere, nade i ljubavi.
Liku svetih pribrojane su sledeće ličnosti: sveti Danilo, episkop karlovački i plaščanski, sa datumom praznovanja 27. januara/9. februara; sveti Irinej (Ćirić), episkop bački, ispovjednik vjere, sa datumom praznovanja 24. marta/6. aprila; sveta 73 sveštenomučenika gornjokarlovačka, čiji spomen praznovanja ima biti zajedno sa spomenom svetog sveštenomučenika Save gornjokarlovačkog, 4/17. jula; sveti sveštenomučenik Nedeljko Rakovički (Streličić), sa datumom praznovanja 8/21. maja; sveti sveštenomučenik Miloš (Bilbija) Grkovačko-crnoluški, sa datumom praznovanja 28. jula/ 10. avgusta; sveti sveštenomučenici Ilija (Budimir), Risto (Ćatić), Kosta (Stanišić) i ostali livanjski mučenici, čiji datum praznovanja će uskoro biti utvrđen i saopšten; sveti prepodobnomučenici medljanski iguman Serafim, monah Avakum i monah Mardarije, sa datumom praznovanja 28. septembra/11. oktobra; sveta djeca mučenici, jastrebarski i sisački, sa datumom praznovanja 13. jula/26. avgusta; sveti mučenici zvorničkotuzlanski, sa datumom praznovanja 26. maja/8. juna; sveti mučenici bački, sa datumom praznovanja 10/23. januara. Izmijenjen je datum praznovanja mučenika dabrobosanskih: umjesto 28. juna/11. jula, njihov spomen će se ubuduće obilježavati 5/18. jula svake godine. Određen je datum praznovanja svetih sveštenomučenika žitomislićkih – 13/26. jun, dok su mučenicima prebilovačkim i donjohercegovačkim pribrojani i svi ostali mučenici postradali za vjeru u Hercegovini u vrijeme drugog svjetskog rata, koji će se od sada svi zajedno proslavljati pod nazivom sveti mučenici prebilovački i ostali hercegovački mučenici, sa datumom praznovanja 24. jula/6. avgusta”, navodi se na zvaničnom sajtu SPC.
Kako su saopštili, sljedeći blagodatni i blagosloveni događaj na Saboru bilo je zajedničko služenje saborne svete Liturgije u Hramu Svetog Save na Vračaru poslije vaspostavljanja evharistijskog opštenja i kanonskog jedinstva između Srpske pravoslavne crkve i Makedonske pravoslavne crkve, kako se ona nazivala poslije prekida opštenja 1967. godine.
Liturgiju je služio Patrijarh srpski Porfirije uz sasluženje Arhiepiskopa ohridskog i makedonskog Stefana i većeg broja arhijerejâ, sveštenikâ i đakonâ.
“Saslušani su i analizirani izvještaji o radu Svetog Arhijerejskog Sinoda i eparhijskih arhijereja, kao i dobrotvorne fondacije „Čovekoljublje“ i drugih fondacija, ustanova i službi Srpske pravoslavne crkve u proteklom periodu.
Kao i ranijih godina, Sabor se bavio i radom Patrijaršijske biblioteke, Muzeja i Arhiva Srpske pravoslavne crkve, kao i pitanjem crkvene prosvete, brižljivo analizirajući trenutno stanje i probleme.
Za rektore bogoslovijâ postavljeni su dosadašnji vršioci dužnosti rektora: Bogoslovije Svetog Save u Beogradu – protođakon Radomir Vrućinić; Bogoslovije Svetog Arsenija u Sremskim Karlovcima – protojerej–stavrofor mr Jovan Milanović; Bogoslovije Svetog Petra Dabrobosanskog u Foči – protonamjesnik LJubomir Prijović.
Tokom ovog zasjedanja pažljivo je saslušan i izvještaj o djelatnosti Bogoslovskog fakulteta „Sveti Sava“ u Libertivilu, SAD, sa konkretnim odlukama za unapređivanje nastavnog procesa”, dodaje se u saopštenju.
Iz SPC navode da je razmatrano i stanje Crkve na Kosovu i u Metohiji, u Crnoj Gori, u Hrvatskoj i drugdje, kao i duhovne i sve ostale posljedice ratnog sukoba u Ukrajini.
Posebno je razmatrana tema izbjeglicâ, od kojih je veliki broj utočište našao na prostoru jurisdikcije Srpske pravoslavne vrkve. Sabor je sa dužnom pažnjom i brigom razmatrao i pojave koje ugrožavaju, a u nekim slučajevima i narušavaju jedinstvo Pravoslavne Crkve.
“Sabor je popunio upražnjene eparhije zapadnoevropsku i šabačku. Za Episkopa zapadnoevropskog izabran je dosadašnji vikarni Episkop hvostanski Justin (Jeremić), a za Episkopa šabačkog dosadašnji vikarni Episkop toplički Jerotej (Petrović), dok je administriranje Eparhijom zagrebačko-ljubljanskom povjereno Njegovoj Svetosti Patrijarhu.
Za vikarne episkope Patrijarha srpskog izabrani su: arhimandrit Aleksej (Bogićević), iguman manastira Svetog Luke u Bošnjanima kraj Varvarina, sa titulom Episkop hvostanski; arhimandrit Ilarion (Lupulović), iguman manastira Draganca kod Gnjilana, sa titulom Episkop novobrdski; arhimandrit Nektarije (Samardžić), klirik Eparhije britansko-skandinavske, sa titulom Episkop jegarski; arhimandrit Dositej (Radivojević), nastojatelj manastira Svetog Georgija u Ćelijama kod Lazarevca, sa titulom Episkop lipljanski, i protosinđel Petar (Bogdanović), nastojatelj manastira Gornjaka kod Petrovca na Mlavi, sa titulom Episkop toplički”, navodi se u saopštenju.
Dodaje se da je tokom Sabora održana i sjednica Centralnog tijela za dovršenje Spomen-hrama Svetog Save na Vračaru.
“Sabor je tokom zasijedanja učinio dvije posjete: predsjedniku Republike Srbije Aleksandru Vučiću i prestolonasljedniku Aleksandru Karađorđeviću, na poziv ovih istaknutih javnih ličnosti.
U Svetom Sinodu mandat je prestao Mitropolitu dabrobosanskom Hrizostomu i Episkopu kruševačkom Davidu, koji ostaju članovi zamjenici. Za nove članove Svetog Sinoda izabrani su Mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije i Episkop bački Irinej”, zaključuje se u saopštenju.
