Mel Columcille Gerard Gibson (Peekskill, 3. januar 1956.), američko-australijski reditelj, glumac i producent. Nakon što se afirmisao kao glumac u serijalima Pobješnjeli Max i Smrtonosno oružje, Gibson je režirao Oscarom nagrađeni film Hrabro srce. Bio je šesti glumac koji je postao reditelj i dobio Oscara za režiju. 2004. je režirao biblijski spektakl Pasija koji govori o Isusovim zadnjim satima života.
Rani život
Gibson je rođen u Peekskillu, država New York, kao šesto od ukupno jedanaestoro djece. Njegova majka, Ann Reilly, rođena je u SAD-u, u porodici irskih imigranata. Otac, Hutton Gibson, bio je sin američkog biznismena i australijske operske pjevačice. Gibsonov mlađi brat, Donal, je takođe glumac.
Nakon što je Gibsonov otac osvojio nagradu u televizijskom kvizu Jeopardy! (Izazov), 1968. godine, iz protesta prema vijetnamskom ratu porodica se seli u Australiju. Otac je, naime, strahovao da bi mu najstariji sin mogao biti mobilisan, a bio je i uvjerenja da su promjene u američkom društvu nemoguće.
Filmska karijera
Gibson je diplomirao 1977. u Sydneyju. Glumačku karijeru započeo je u Australiji pojavljujući se u televizijskim serijama kao što su Sullivanovi, Cop Shop i Punishment. Gibsonov prvi film bio je Summer City.
Pobješnjeli Max
Gibson umalo nije dobio ulogu koja ga je proslavila. Njegov agent mu je sredio audiciju za Pobješnjelog Maxa, ali noć prije se potukao s trojicom muškaraca što je završilo natečenim nosom, slomljenom vilicom i raznim drugim ozljedama. Na audiciji se pojavio kao “crno-plava bundeva” (prema vlastitim riječima). Uopšte se nije nadao da će dobiti ulogu, nego je tamo otišao kako bi pravio društvo prijatelju. Međutim, casting agent mu je rekao da dođe za dvije nedjelje. Kad se vratio, umalo ga nisu prepoznali jer su mu ozljede gotovo u cjelosti zacijelile, pa je dobio ulogu.
Film je bio nezavisno finansiran, a navodno mu je budžet bio oko 300 hiljada australijskih dolara – od kojih je 15 hiljada otišlo Gibsonu. Film je postigao nevjerovatan uspjeh, zaradivši 100 miliona dolara širom svijeta. Kad je film objavljen u Americi, svi glasovi, uključujući i Gibsonovog lika, bili su presnimljeni na američki naglasak na zahtjev distributera (American International Picturesa), koji se bojao da publika neće prihvatiti glumce koji govore australijskim naglaskom.
Bounty
1984. je nastupio kao Fletcher Christian u filmu Bounty sa Anthony Hopkinsom. Gibson i Hopkins se nisu baš podnosili tokom snimanja, Hopkins je u to vrijeme bio apstinent, dok se Gibson borio s alkoholizmom. Mel je često provodio večeri u kafanama i miješao viski s pivom. U jednoj tučnjavi mu je povrijeđeno lice, bio je prevezen u bolnicu pa se morao mijenjati raspored snimanja.
Smrtonosno oružje
Sa serijalom Smrtonosno oružje, Gibson je zašao u komercijalnije vode. Glumio je Martina Riggsa, detektiva iz Los Angelesa, poznatog po nasilju, emotivno nestabilnog vijetnamskog veterana koji ne može preboliti smrt žene. U filmovima mu je partner bio stariji i rezervisaniji Roger Murtaugh (Danny Glover). Snimljena su četiri nastavka.
Hamlet
Gibson je načinio neobičan korak prešavši iz akcionog u klasični žanr, glumeći melanholičnog danskog princa u ‘’Hamletu’’ Franca Zeffirellija. U filmu je glumio s iskusnim šekspirijanskim glumcima kao što su Ian Holm, Alan Bates i Paul Scofield. Saradnju s njima je opisao riječima “kao da vas bace u ring s Mikeom Tysonom”. Film je naišao na odobravanje kritike i publike, a Gibsona je od akcionog junaka pretvorio u ozbiljnog glumca i reditelja.
Hrabro srce
Gibson je izjavio da je odbio scenario (iako su mu ga preporučili agenti) jer je mislio da je prestar za ulogu. Nakon pomnog razmišljanja, ne samo da je odlučio glumiti glavnu ulogu, nego je i režirao sami film.
Za režiju je 1995. osvojio dva Oscara, za najboljeg reditelja i najbolji film. U filmu, Gibson se pojavio kao sir William Wallace, škotski borac za slobodu iz trinaestog vijeka.
U intervjuima je rekao kako je pokušavao snimiti film sličan spektaklima kakve je volio u djetinjstvu, kao što su ‘’Spartak’’ Stanleyja Kubricka ili ‘’Velika zemlja’’ Williama Wylera. Snimanje je počelo u škotskim planinama. Nakon saznanja da je ta lokacija jedna od najkišovitijih u Evropi, snimanje se preselilo u Republiku Irsku, gdje su članovi irske vojske poslužili kao statisti u scenama bitki. Sekvenca Bitke kod Stirlinga u Hrabrom srcu smatra se jednom od najbolje režiranih borbenih scena u filmskoj istoriji.
Pasija
Gibson je 2004. režirao Pasiju, film temeljen na posljednjih dvanaest sati života Isusa Hrista. Film je snimljen na aramejskom, hebrejskom i latinskom jeziku. Gibson je sa piscem Benedictom Fitzgeraldom napisao scenario, a sam je finansirao film, potrošivši između 40 i 50 miliona dolara vlastitog novca. Snimanje se odvijalo u Materi, Italija i studijima Cinecitta u Rimu. Prije snimanja, Gibson je na svom imanju u Kaliforniji sagradio katoličku kapelu.
Kritike su bile podijeljene, od kritičara koji su hvalili film s katoličkog stajališta, zbog realističnog prikaza Isusovih posljednjih sati pa do kritika zbog nasilja, manipulacije i optužbi za antisemitizam. Kad su ga upitali hoće li njegov film “uznemiriti Jevreje”, Gibson je odgovorio, “Ne bi trebao. Trebao bi samo reći istinu. Želim da bude istinit koliko to može biti.” Optužbe za antisemitizam dodatno su se rasplamsale nakon novinskih napisa o Gibsonovu ocu, Huttonu Gibsonu, za kojeg se tvrdilo da poriče holokaust i tvrdi da je većina priče o holokaustu “fikcija”.
Gibson je rekao o svojoj odluci da izreže scenu u kojoj Kajfa (ubrzo nakon što je Pontije Pilat oprao ruke od Isusa) kaže “njegova krv je na nama i na našoj djeci”: “Nisam htio to izrezati. Moj brat je rekao da sam kukavica ako ne ubacim tu scenu. Ali, čovječe, da sam je ubacio, napali bi me u sopstvenoj kući. Ubili bi me.” Film je zaradio više od 611 miliona dolara u svijetu, a oko 370 miliona samo u SAD-a, postavši tada osmi najuspješniji film u istoriji. Nominovan je za Oscare za originalnu muziku, fotografiju i šminku.
Apocalypto
Gibsonov sljedeći istorijski spektakl, Apocalypto, imao je premijeru 8. decembra 2006. Radnja filma je smještena u Srednju Ameriku, malo prije španskih osvajanja. Fokusira se na propast civilizacije Maya koja je svoj zenit dosegla oko 800 godina poslije Hrista. Dijalog je na jeziku Yucatan Maya. U filmu se pojavljuju glumci iz SAD-a (indijanci sjeverne Amerike) i Meksika. Gibson je sam finansirao film, dok ga je na određena tržišta distribuirao Disney.
Za Press priredio: Dragan Leković
