David Keith Lynch (Missoula, 20.01.1946.) američki filmski i televizijski reditelj, vizuelni umjetnik, muzičar i glumac. Poznat po nadrealnim filmovima, Lynch je razvio jedinstveni vizuelni stil, popularno nazvan “Linčevski stil”, a kojeg karakterišu snene scene i specijalni dizajn zvuka. Nadrealni i u mnogim slučajevima nasilni elementi njegovih filmova na reputaciji su da “zastrašuju, vrijeđaju i mistifikuju” svoje gledaoce.
Rođen u porodici srednje klase u Missouli, država Montana, Lynch je djetinjstvo proveo putujući SAD-om prije nego je upisao studije slikarstva na Pennsylvania Academy of Fine Arts u Philadelphiji gdje se i započeo baviti produkcijom kratkih filmova. Odlučivši se u potpunosti posvetiti tom mediju, preselio se u Los Angeles gdje je producirao svoj prvi film, nadrealni horor Eraserhead (1977. godine).
Nakon što je film postigao kultni status, Lynchu je ponuđena režija filma Čovjek-slon (1980.) koji mu je donosi veliki uspjeh i proboj. Nakon toga je snimio dva filma za produkciju kuću De Laurentis Entertainment Group: naučno-fantastični ep Dina (1984) koji je bio kritički i komercijalni neuspjeh, te neo-noir Plavi somot (1986) koji je pobrao hvalospjeve filmske kritike.
Početkom 90-tih godina, zajedno s Markom Frostom, kreirao je izuzetno popularnu, misterioznu televizijsku seriju Twin Peaks (1990. – 1991.), a nakon nje je snimio i prequel u obliku filma Twin Peaks: Vatro, hodaj sa mnom (1992.); zatim Divlji u srcu (1990) i Prava priča (1999).
Ipak, nije odustao od snimanja nadrealnih filmova pa je tako snimio Izgubljeni autoput (1997.), Mulholland Drive (2001.) i Unutrašnje carstvo (2006). U međuvremenu je objeručke prihvatio Internet kao novi medij, pa je producirao nekoliko web serija, kao što su animirani Dumbland (2002) i nadrealni sitcom Rabbits (2002).
Tokom svoje karijere, Lynch je zaradio tri nominacije za prestižnu nagradu Oscar u kategoriji najboljeg reditelja, te jednu u kategoriji najboljeg scenarija. Dva puta je osvojio francuskog Césara za najbolji strani film, kao i Zlatnu palmu na filmskom festivalu u Cannesu te počasnu nagradu za životno djelo na filmskom festivalu u Veneciji.
Francuska vlada dodijelila mu je Legiju časti, a te iste godine (2007.) The Guardian ga je opisao kao “najvažnijeg reditelja ove ere”. Allmovie ga je proglasio “renesansnim čovjekom modernog američkog filmskog stvaralaštva”, a uspjesi njegovih filmova označili su ga kao “prvog popularnog nadrealistu”.
Za Press priredio: Dragan Leković
