Osmansko društvo tokom svog postojanja bilo je prožeto krutim šerijatskim moralno-pravnim kodeksom, ali i pored toga u svakodnevnom životu postojali su određene “devijacije” i tabu teme koje su kvarile njegov izgled. Ustaljeni narativ o tome da su zarobljeni mladići u Carigradu završavali kao robovi ili janjičari relativizuje priča o kočekima – ono što se modernim rječnikom može nazvati muškim kurtizanima.
U našoj percepciji i istorijskom pamćenju haremi su obično jedna od prvih asocijacija na “tursko doba”. Za osmansko društvo onog vremena normalna stvar i dio prestiža bilo je imati sopstvene robinje i konkubine.
Međutim, malo poznati dio osmanske istorije predstavlja i činjenica da su pojedini pripadnici osmanske elite (sultani, veziri, paše) imali i “muške” hareme.
U njima su boravili najčešće ljepuškasti i lijepo građeni mladići, dospjeli padom u zarobljeništvo ili odvođenjem od roditelja dok su bili djeca.
Ustaljeni narativ o strogosti i konzervativnosti osmanskog društva narušava i slika mladih muških igrača obučenih u žensku odjeću i upošljenih u gradskim gostionicama da zabavljaju posjetioce. U tadašnjem društvenom životu bili su poznati pod pojmom köçek (prev. koček).
Sama riječ na starom turskom jeziku označavao je zgodnog mladog plesača na javnim mjestima. Kultura kočeka, koja je cvjetala od 17. do 19. veka, vodi porijeklo iz običaja u osmanskim palatama, a posebno u haremima. Njegovi žanrovi obogatili su i muziku i ples Osmanlija. Podrška sultana bila je ključni faktor u njenom razvoju, jer su rane faze umjetničke forme bile ograničene na krugove palate.
Ova “profesija” podrazumijevala je i određenu obuku. Ona je najčešće počinjala oko sedme ili osme godine i završavala se od prilike nakon šest godina učenja i prakse. Karijera plesača trajala bi sve dok je bio bez brade i zadržao mladalački izgled. Najčešće su regrutovani iz redova nemuslimanskih podaničkih naroda poput: Jevreja, Roma, Grka.
Zabavni program pratili su plesovi uz određeni žanr muzike u opuštenoj atmosferi. Plesače je pratio orkestar i “performans” je izvođen u specifičnoj vrsti apartmana. Obično su nastupali u grupama od dvoje do petoro kočeka.
Povod njihovih nastupa bile su proslave vjenčanja ili obrezivanja, gozbe i festivali, kao i zadovoljstvo sultana i velikodostojnika.
Mladići, koji su često nosili tešku šminku, uvijali su kosu i nosili je u dugim pramenovima ispod male crne ili crvene kadife od kadife ukrašene novčićima, draguljima i zlatom. Njihova uobičajena odjeća sastojala se od malene crvene vezene jakne od baršuna sa svilenom košuljom vezenom zlatom, šalvara (vrećaste pantalone), dugačke suknje i pozlaćenog kaiša, zavezanog pozadi. Za njih se govorilo da su “senzualni, privlačni, feminizirani”, a njihov ples seksualno provokativan.
Njihove nastupe nerijetko su pratili komešanje i prepirke publike. Sačuvani izvori prenose da bi kadkad muškarci podivljali, vikali ili se tukli, a ponekad i ubijali jedni druge boreći se za priliku da siluju, zlostavljaju ili na neki drugi način prisile tu djecu na seksualno ropstvo.
To je rezultiralo potiskivanjem prakse sultana Abdul Medžida I. Od 1805. godine u kafanama turske prestonice radilo je približno 600 plesača kočeka. Oni su 1837. stavljeni van zakona zbog borbi među članovima publike oko plesača.
Izvor: Nportal
