Vladimir Vladimirovič Nabokov (rus. Владимир Владимирович Набоков, Petrograd, 22. april 1899. – Montreux, 2. jul 1977.), rusko-američki književnik.
Vladimir Nabokov, romanopisac, pjesnik, prevoditelj književni publicist i lepidopterolog (stručnjak za leptire) bio je kosmopolitski ruski emigrant koji je izvrsnim poznavanjem nekoliko jezika, erudicijom i kontroverznom prozom postao jednim od najpoznatijih i najcjenjenijih književnika 20. vijeka. Sam Nabokov za sebe je rekao: “Ja sam američki pisac rođen u Rusiji i školovan u Engleskoj, gdje sam studirao francusku književnost prije nego što sam petnaest godina proveo u Njemačkoj.”
U njegov literarni rad ubrajaju se stotine poema, deseci novela, drama, prevoda s ruskog i s engleskog, književnih kritika i eseja. Pod uticajem klasične ruske i moderne evropske književnosti piše romane u kojima uz obilje fantazije i humora suprotstavlja tradicionalni i moderni sistem vrednosti. Zbog bezobraznog sjeciranja polnog života svojih junaka svrstan je i među pornografske pisce. Od dvadeset njegovih romana remek-djela su “Dar”, napisan na ruskom i objavljen 1938., te “Lolita” 1955. i “Blijeda vatra” 1962. na engleskom. Objavio je i jednu od najboljih autobiografija na engleskom jeziku “Speak, Memory”. Osim toga, napisao je mnogo stručnih članaka o leptirima.
Svjetsku slavu stekao je 1955., objavivši roman “Lolita”. Popularnosti romana s temom o opsjednutosti sredovječnog muškarca 12-godišnjom djevojčicom, pridonio je i film u režiji slavnog reditelja Stenlija Kjubrika, s Džejms Mejsonom, Šeli Vinters i Sju Lajon u glavnim ulogama. Novu verziju, kao svojevrstan uvod u 100. godišnjicu autorovog rođenja, ostvario je 1997. Adrijan Lin. Popularnost glavnog lika bila je takva da je pojam Lolite, djevojčice na pragu sazrijevanja u ženu, postao dio svakidašnjeg govora.
Priredio: Dragan Leković
