Vlasti u Pekingu donijele su odluku da zabrane korišćenje čipova koje proizvodi američka kompanija “Majkron” u kritičnim projektima informatičke infrastrukture. To se smatra prvim protivudarcem Kine u tehnološkom ratu oko čipova između dvije super sile, koji su inicirale SAD.
Vlasti u Pekingu 21. maja su donijele odluku da zabrane korišćenje čipova koje proizvodi američka kompanija “Majkron” u kritičnim projektima informatičke infrastrukture u zemlji zbog zabrinutosti za sigurnost uređaja i kompjuterskih mreža u koje se oni ugrađuju, i šire, kibernetsku bezbjednost države.
To bi u praksi moglo da znači da će domaće kompanije iz oblasti energetike, transporta i finansija, poput banki i berzi, koje koriste opremu koja sadrži “Majkronove” proizvode biti kažnjene novčano ili zabranom poslovanja.
To je prvi put da je kineska vlada uvela neku vrstu sankcija protiv jednog američkog proizvođača čipova.
Uzvratni udarac?
Mediji na Zapadu saglasni su u viđenju da je riječ o uzvratnom udarcu ili osveti za tehnološke sankcije koje su Sjedinjene Američke Države uvele protiv Kine, kada su prošle godine donijele zakon kojim se zabranjuje prodaja kineskim kompanijama čipova novijih generacija i opreme za njihovu proizvodnju koji sadrže tehnološka rješenja američkog porijekla.
Sankcije Vašingtona, pošto predviđaju kažnjavanje ekonomskih subjekata koji prodaju čipove, tehnologije i znanja vezana za njihov razvoj i proizvodnju koji sadrže američke patente, odnose se ne samo na domaće kompanije, već i na subjekte iz bilo koje druge zemlje koji prave čipove i opremu koji se oslanjaju na tehnička rješenja koja su izumjele američke kompanije.
To praktično znači da ni najveći svjetski proizvođači logičkih i memorijskih čipova, tajvanski “TSMC” i južnokorejski “Samsung elektroniks” i “SK Hajniks”, kao i japanska “Kioksija” i drugi, ne smijeju da u Kinu izvoze svoje proizvode jer oni dijelom sadrže američka dostignuća.
Ta dalekoistočna preduzeća, međutim, imaju veliki udio na kineskom tržištu, pa njihovo povlačenje iz poslovanja sa kineskim kompanijama predstavlja ozbiljan udarac za tehnološki, ekonomski i vojni razvoj najmnogoljudnije zemlje svijeta, pošto ona sama (još uvijek) ne proizvodi čipove najsavremenije generacije, čija su kola promjera pet, odnosno tri nanometra i koji se koriste u serverima i super kompjuterima velike moći.
Otud, razumljivo je tumačenje da je odluka vlasti u Pekingu da ograniče poslovanje “Majkrona” u svojoj zemlji, recipročna mjera i nova eskalacija u tzv. “tehnološkom ratu” između dvije supersile, koji je inicirao Vašington u nastojanju da omete rast kineske ekonomske i vojne moći.
Kineski argumenti
Interesantno je, međutim, da pojedini kineski mediji negiraju tu ocjenu, tvrdeći da pravi motiv vlade za pomenuti postupak jeste tehnički problem u modelima čipova koje proizvodi “Majkron”.
Po njima, radi se o defektu koji ostavlja mogućnost za hakovanje, odnosno, gašenje ili špijuniranje uređaja čiji se rad zasniva na tim čipovima. Riječ je, dakle, tvrde kineski analitičari, isključivo o problemu bezbjednosti kompjutera i opasnosti koja prijeti mašinama kojima ti kompjuteri upravljaju, bazama podataka ili mreži računara, a ne o politički motivisanoj odluci.
Ta tvrdnja se potkrjepljuje činjenicom da Peking nije posegao za kaznenim mjerama protiv drugih američkih kompanija koje prodaju sličnu vrstu proizvoda u Kini (“Vestern didžitala” i Intela”) i podatkom da “Majkron” u Kini drži samo 11,8 posto tržišta čipova kontrolora, što je znatno manji udio od onog koji posjeduju južnokorejske i japanske kompanija, koje takođe pripadaju vojnopolitičkom bloku koje predvode SAD, odnosno, dolaze iz država koje namjeravaju da se u tehnološkom sankcionisanju Kine pridruže Vašingtonu.
Agresivni lobista?
“Majkron” je prošle godine prihodovao 5,2 milijarde dolara u Kini, uključujući Hongkong, što je činilo ukupno 16 odsto njegove ukupne zarade. Gledano bez tog grada, bivše britanske kolonije koji ima izvjesnu autonomiju, “Majkron” je u Kini ostvario 11 posto svojih ukupnih prihoda (3,3 milijardi dolara).
Ta kompanija, sa sjedištem u američkoj državi Ajdaho, po obimu je 13. proizvođač čipova na svijetu i vrijedna je blizu 75 milijardi dolara. U Kini, u gradu Hsi Anu, posjeduje fabriku koja je počela sa radom još 2007. godine i koja je prije pandemije zapošljavala oko 2.000 radnika.
Njeni stručnjaci tvrde da (za sada) ne očekuju da će odluka vlade u Pekingu snažno pogoditi kompaniju, budući da su njene najveće mušterije strana preduzeća koja imaju proizvodne kapacitete u Kini, među kojima i “Epl”, a ne kineske državne i druge kompanije koje su direktno uključene u izgradnju vitalne informatičke infrastrukture. Čipovi “Majkrona” u Kini, dakle, uglavnom se ugrađuju u pametne telefone i lične računare, a ne u servere.
Uprkos tome, vrijednost dionica kompanije pale su za nešto više od pet odsto nakon saopštenja kineske vlade.
Koliku će štetu ona pretrpjeti u Kini, naravno, zavisiće od definicije kritične informatičke strukture koju usvoje kineski administratori.
“Majkron” je, inače, nedavno objavio da namjerava da uloži 3,7 milijardi dolara u usavršavanje procesa za proizvodnju čipova u Japanu, gdje je, u gradu Hirošimi, prije samo šest mjeseci otvorio novu fabriku.
Ti potezi su u skladu sa politikom ekonomskog odvajanja od Kine i većeg međusobnog tehnološkog povezivanja SAD i njenih vojnopolitičkih saveznika u Istočnoj Aziji u oblasti proizvodnje poluprovodnika koju sprovodi Vašington, a koja bi trebala da omogući stvaranje stabilnih lanaca snabdijevanja dragocjenim čipovima i umanji ili neutrališe gubitke američkih, tajvanskih, južnokorejskih i japanskih preduzeća koji će nastati uslijed ograničenja izvoza u Kinu.
I dok “Majkron”, čini se, pokušava da napravi zaokret iz Kine ka Japanu, kineski mediji ga kritikuju kao kompaniju manipulatora, koja već decenijama remeti poslovanje svojih konkurenata iz drugih zemalja i regija, poput Japan i Tajvana, lobiranjem kod vlade u Vašingtonu da se protiv njih uvedu sankcije i vrše diplomatski pritisci.
To može biti znak, da uprkos tvrdnjama da je zabrana za korišćenje čipova te kompanije u bitnoj informacionoj infrastrukturi koju je donijelo vladino tijelo koji analizira bezbjednost informacionih mreža čisto tehničke prirode, “Majkron” ipak bio posebno izabran za inspekciju i iz drugih motiva.
Izvor: RTS
