Akira Kurosawa (Omori, Tokio, 23. mart 1910. – Setagaya, Tokio, 6. septembar 1998.) japanski režiser, scenarist i producent.
Zbog složenosti autorske ličnosti, kojom nadmoćno nadvladava složene raspone raznorodnih dramskih struktura, na zapadu je nazvan “Shakespeareom savremenog filma”, dok je u domovini dobio nadimak “Imperator”. Kurosawa je neosporno jedan od najsnažnijih i najoriginalnijih autora i japanske i svjetske kinematografije. Jedinstvenu temu svoga stvaralaštva Kurosawa određuje pitanjem “zašto ljudi ne mogu živjeti srećnije zajedno?”
Biografija
Akira Kurosawa je bio jedan od najvažnijih i najuticajnijih reditelja u istoriji filma i tokom svoje karijere, koja je trajala 57 godina, režirao je 30 filmova.
Kurosawa se priključio japanskoj filmskoj industriji 1936. godine, nakon što je kratko vrijeme radio kao slikar. Nakon godina rada na mnogobrojnim filmovima kao pomoćni režiser i scenarist, debitovao je kao režiser 1943., za vrijeme Drugog svjetskog rata, sa filmom Sanshiro Sugata.
Nakon rata, čuveni Drunken Angel (1948), u kojem je Kurosawa glavnu ulogu dao tada nepoznatom glumcu Toshiru Mifuneu, učvrstio je režiserovu reputaciju kao jednog od najvažnijih mladih reditelja u Japanu. Toshiro i Kurosawa će sarađivati u još 15 filmova. Njegova žena, Yōko Yaguchi, takođe je nastupila u jednom od njegovih filmova.
Rashomon, koji je premijerno prikazan u Tokiju u avgustu 1950. godine, te u kojem je Mifune ponovo glumio, 10. septembra 1951. je postao iznenađujući pobjednik Zlatnog lava na Venecijanskom filmskom festivalu i nakon toga je prikazan u Evropi i Sjevernoj Americi. Komercijalni i kritički uspjeh tog filma po prvi put je otvorio zapadna filmska tržišta japanskoj filmskoj industriji, što je pak dovelo do međunarodnog priznanja japanskih reditelja.
Tokom 50-ih i ranih 60-ih, Kurosawa je režirao otprilike jedan film godišnje, uključujući i veliki broj vrlo cijenjenih filmova kao što su Ikiru (1952), Seven Samurai (1954) i Yojimbo (1961). Nakon sredine 60-ih postao je mnogo manje plodan u pogledu stvaralaštva, ali njegova kasnija djela, uključujući i dva konačna epa, Kagemusha (1980) i Ran (1985), nastavila su osvajati nagrade, uključujući i Zlatnu palmu za Kagemushu.
1990. je primio Oscara za životno djelo. Preminuo je u Tokiju 6. septembra 1998. od posljedica moždanog udara. Posthumno je nazvan “Azijcem vijeka” u kategoriji “Umjetnost, literatura i kultura” u časopisu AsianWeek i na CNN-u, te ga se smatra “jednim od [pet] ljudi koji su najviše doprinijeli poboljšanju Azije u posljednjih 100 godina”.
Filmografija
Sanshiro Sugata (1943)
The Most Beautiful (1944)
Sanshiro Sugata Part II aka Judo Saga 2 (1945)
They Who Step on the Tiger’s Tail (1945)
No Regrets for Our Youth (1946)
One Wonderful Sunday (1946)
Drunken Angel (1948)
The Quiet Duel (1949)
Stray Dog (1949)
Scandal (1950)
Rashomon (1950)
The Idiot (1951)
Ikiru aka To Live (1952)
The Seven Samurai (1954) (sedam samuraja)
Record of a Living Being aka I Live in Fear (1955)
The Throne of Blood aka Spider Web Castle (1957)
The Lower Depths (1957)
The Hidden Fortress (1958)
The Bad Sleep Well (1960)
Yojimbo aka The Bodyguard (1961)
Sanjuro (1962)
High and Low aka Heaven and Hell (1963)
Red Beard (1965)
Dodesukaden (1970)
Dersu Uzala (1975)
Kagemusha aka Shadow Warrior (1980)
Ran (1985)
Dreams aka Akira Kurosawa’s Dreams (1990)
Rhapsody in August (1991)
Madadayo aka Not Yet (1993)
Nagrade
AMERIČKA FILMSKA AKADEMIJA
1975 – Najbolji strani film Dersu Uzala
1990 – Počasni oskar za životno djelo
FILMSKI FESTIVAL U BERLINU
1959 – Najbolja režija The Hidden Fortress (1959)
BRITANSKA FILMSKA AKADEMIJA
1980 – Najbolja režija Kagemusha
FRANCUSKA FILMSKA AKADEMIJA
1980 – Najbolji strani film Kagemusha
FILMSKI FESTIVAL U KANU
1980 – Najbolji film Kagemusha
NATIONAL BOARD OF REVIEW
1951 – Najbolja režija Rashomon
1985 – Najbolja režija Ran
UDRUŽENJE KRITIČARA NJU JORKA
1985 – Najbolji strani film Ran
VENECIJANSKI FILMSKI FESTIVAL
1951 – Najbolji film Rashomon
1954 – Najbolja režija Sedam samuraja
1982 – Počasna nagrada za životno djelo
