Kako trenutno stvari stoje, ni ove godine se neće pristupiti dugo najavljivanoj revitalizaciji Plavskog jezera.
To se neće desiti iako su sa brojnih adresa u posljednje vrijeme stizala upozorenja da se mora što hitnije pronaći mogućnost da se izvrši zaštita Plavskog jezera koje se suočava sa mnoštvom negativnih faktora pogubnih za njegov dalji opstanak. Kao glavni problem za realizaciju projekta očuvanja Plavskog jezera ističe se nedostatak potrebnih sredstava. Iz Mreže nevladinih oragnizacija (NVO) Plav poručuju da je kucnuo posljednji čas da se obezbijedi novac i da svi moraju dići glas da Plavsko jezero ostane živo.
– Bez jezera nema Plava, bez jezera nema turista, bez jezera nema razvoja. Izborimo se zajedno, sredstva se moraju obezbijediti za spas bisera ispod Prokletija. Digni glas, produži život Plavskog jezera – stoji u poruci predstavnika Mreže NVO Plav.
Dodaje se da budućnost Plava zavisi od očuvanja prirodnih resursa.
– Ako sačuvamo jezero, Prokletije, naše rijeke i ostale resurse koje nam je majka priroda podarila, onda za Plav dolaze bolji dani. Jer priroda nam je podarila što drugi nemaju. To je naše bogatstvo i naša budućnost – navode iz Mreže NVO Plav.
Iz Opštine Plav ističu da revitalizacija jezera zahtijeva velika sredstva koja lokalna uprava nema. Naglašavaju da se ta sredstva mogu obezbijediti od Vlade Crne Gore i evropskih institucija.
– Svjesni smo problema koji se tiču Plavskog jezera. Međutim, potrebna su velika sredstva da bi se ono sačuvalo u potpunosti i dovelo u red. Nadamo se da će nam država i evropske institucije pomoći da se realizuje projekat revitalizacije jezera – naveli su iz lokalne uprave i podsjetili da je urađena studija zaštite i revitalizacije Plavskog jezera, za šta je izdvojeno oko 250.000 eura. Predračunska vrijednost predviđenih radova iznosila bi oko 20 miliona eura.
Podsjećamo, predsjednik Opštine Plav Nihad Canović prošle godine je najavio da je Svjetska banka izrazila spremnost da podrži projekat očuvanja i zaštite Plavskog jezera.
– Sredstva za realizaciju revitalizacije Plavskog jezera su na dohvat ruke. Svjetska banka je izrazila spremnost da finansira ovaj projekta od izuzetnog ekološkog i životnog značaja, tako da je cilj da tokom 2026. godine bude preko 20 miliona eura na raspolaganju za čišćenje jezera. Takođe, u toku je projektovanje kanalizacione mreže i postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda, a sredstva za ove namjene tražiće se kroz IPA III program – naglasio je Canović, dodajući da Plavsko jezero predstavlja pravi biser i da se održivom, eko-avanturističkom i kulturnom turizmu sve više okreće visokoplatežna klijentela.
Sa druge strane, plavski ekolozi tvrde da više nema vremena za čekanje i da država mora pod hitno da reaguje u cilju spasavanja Plavskog jezera.
– Znamo da se radi o pozamašnoj investiciji, ali nema tog blaga sa kojim se može platiti ljepota Plavskog jezera i njegove okoline. Sva ulaganja u zaštitu jezera kroz brojne aktivnosti i turističku valorizaciju brzo bi se vratila. Nadamo se da to znaju i nadležni i da će svojim činjenjem doprinijeti da se davno data obećanja koja se tiču spasavanja jezera pretoče u djelo. Ovako, svako odlaganje radova na zaštiti jezera pogubno je i za Plav i za Crnu Goru – ističu plavski ekolozi.
Prirodni dragulj sa 5,4 smanjen na oko dva kilometra kvadratna
Iz Mreže NVO Plav podsjećaju da se površina i dubina jezera smanjuju iz godine u godinu i procjenjuje se da bi ono, za samo nekoliko decenija, u potpunosti moglo nestati, odnosno pretvoriti se u baru, ukoliko se ne krene u proces njegove zaštite.
Jezero je nastalo otapanjem lednika u plavsko-gusinjskom slivu. Od 1913. godine, kada je jezero imalo površinu od oko 5,4 kilometra kvadratna, prema tadašnjim mjerenjima Jovana Cvijića i Stevana Stankovića, površina mu je smanjena za 3,4 kilometra kvadratna, znači da je ona sada oko dva kilometra kvadratna. Najveće količine nanosa i takozvanih nutrijenata u jezero dospijevaju rijekom Ljučom.
Prema mjerenjima koje je 2009. godine uradio Hidrometeorološki zavod Crne Gore, površina jezera je tada iznosila 179,5 hektara, dok je sedamdesetih godina prošlog vijeka iznosila oko 199 hektara.
Izvor: Dan
