Svi oni koji su se nalazili tog 19. aprila 1945. godine u Berlinu, tvrdili su da se sa periferije grada čuju drugačiji zvuci od onih na koje su navikli. I bili su u pravu. Oni su poticali od artiljerije, a ne savezničkih bombi. To je značilo samo jedno: Berlin je bio u dometu sovjetskih topova, što je izazvalo nalet straha među stanovništvom koje se pitalo – kako je do toga uopšte došlo?
Red humora, red izliva bijesa
I dok je ulicama ovog grada vladala panika, a obeshrabrenje zahvatalo njemačke trupe, Hitlerova naređenja su bila jasna – vojska je morala da se odupre do kraja. On se, s druge strane, krio u svom bunkeru zajedno sa drugim nacističkim vođama, poput Martina Bormana, Alberta Špera ili Jozefa Gebelsa. A u svom ludilu bio je spreman da beskorisno žrtvuje cjelokupno stanovništvo, dok je predaju i podizanje bijele zastave kažnjavao smrću.
Između epizoda dobrog raspoloženja i eksplozivnih izliva bijesa na sve i svakoga, uključujući svoje generale koje je optužio da su neefikasni i izdajnici, objavio je niz oštrih smjernica. Međutim, nakon što su 20. aprila 1945. godine, američki B-17 i britanski Lankasteri bombardovali centar Berlina i uništili veliki broj zgrada, iznuđena je evakuacija za dvije hiljade stanovnika, dok je grad od tog trenutka trajno ostao bez struje.
Dva dana nakon ovog događaja, neko je na sastanku Hitleru pohvalio generala Valtera Venka koji je komandovao 12. armijom u Magdeburgu. Nakon što je čuo vijest, Firer je naprasno promijenio raspoloženje i smislio novi plan – general Venk će se okrenuti i spasiti Berlin, Sovjeti će izgubiti na samom “pragu” i tok rata će opet biti izmijenjen.
Ali istina je bila da je Berlin bio opkoljen i da spomenuti general nema dovoljno kapaciteta da se izbori sa silom koja je marširala ka srcu Rajha.
Berlin pada
General Helmut Vajdling, koji je bio zadužen za odbranu Berlina i koji je pokušavao da uspostavi operativnu odbranu – na raspolaganju je imao samo trupe koje su se polako raspadale, poput onih španskog generala Migela Eskere. Zajedno sa pripadnicima folksturma, Hitlerjugenda i policije, oni su gradili barikade sačinjene od tramvaja za koje će se ispostaviti da su u potpunosti beskorisne.
Jedan po jedan, Sovjeti su okupirali kvartove Berlina, dok se civilno stanovništvo sakrivalo po zadimljenim tunelima metroa. Kao poslednja mjera, odlučeno je da se miniraju nasipi koji su odvajali kanal Landvera od metroa i na taj način se preduprijedi dalje prodiranje Rusa.
Ovo je bio trenutak kada je već svima bilo jasan ishod čitavog rata, uključujući i Hitlera koji je u popodnevnim satima 30. aprila 1945. godine, izvršio samoubistvo unutar svog bunkera. Ubrzo posle njega, isto je uradila i njegova supruga Eva Braun. Prema tvrdnjama svjedoka, nakon što su našli njihova beživotna tijela oficiri su ih premjestili u baštu Kancelarije, položili u prethodno iskopanu jamu i zapalili.
Dana 2. maja, na kraju bitke, mnoge pristalice režima i SS-ovci, radije su vršili samoubistva nego da padnu u ruke Sovjeta. Ruski vojnici, čije porijeklo je uglavnom vodilo iz stepa i planina Kavkaza, nikada nisu videli ništa slično eleganciji Berlina. Krali su sve što su mogli: gramofone, nakit, upaljače, odjeću. Ali najtraženiji su bili ručni satovi, koji su ih fascinirali. Privlačili su ih i toaleti sa vodokotlićima, bicikli, sijalice.
Nakon pljačke počela su masovna silovanja, tema o kojoj se malo pričalo tokom Hladnog rata. Ruski mediji tradicionalno odbacuju ove događaje kao “izmišljotine”. Danas je nepoznato koliko je žena silovano nakon pada Berlina a pojedini istoričari govore o brojci od oko sto hiljada.
Danas se na periferiji Berlina, na obalama rijeke Špreje, nalazi čuveni Treptauer park u kom stoji dvanaest metara visoka statua sovjetskog vojnika sa mačem u ruci i njemačke djevojke. Spomenik je napravljen između 1946. i 1949. godine u čast više od sedamdeset hiljada vojnika Crvene armije koji su poginuli u bici za Berlin, sa natpisom: “Sovjetski narod je spasao evropsku civilizaciju od fašizma”.
Izvor: nationalgeographic.rs
