Dobrosav Dobrica Ćosić (Velika Drenova, kod Trstenika, 29. decembar 1921. — Beograd, 18. maj 2014.)
Za svoj književni opus dobio je većinu nacionalnih nagrada i nekoliko inostranih. Trostruki je kandidat za Nobelovu nagradu za književnost (1983, 1989, 2011). Ćosić je ponekad nazivan „ocem nacije”.
Ćosić je bio prvi predsjednik Savezne Republike Jugoslavije (15. jun 1992. — 1. jun 1993.). Pored toga bio je pisac, romansijer i esejista, politički i nacionalni teoretičar, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i redovni član SANU.
Školovao se u Srednjoj poljoprivrednoj školi u Aleksandrovcu župskom, ali je prekinuo školovanje za vrijeme Drugog svjetskog rata a maturski ispit je položio 16. oktobra 1942. u Srednjoj poljoprivednoj školi u Valjevu. Kasnije je završio Višu partijsku školu ,,Đuro Đaković’‘. U toku Narodnooslobodilačke borbe bio je politički komesar u Rasinskom partizanskom odredu, urednik lista „Mladi borac” i član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a za Srbiju. Posle oslobođenja je bio član AGITPROP-a Centralnog komiteta KP Srbije, a republički i savezni poslanik bio je 12 godina. Za poslanika je prvi put izabran 1945. godine, dobivši oko 6.800 glasova, ispred kandidata Zemljoradničke stranke sa 4.000 i kandidata Demokratske stranke sa 3.000 glasova. Jedan je od rijetkih koji su se javno usprotivili političkoj likvidaciji Aleksandra Rankovića, 1966. godine. Zbog, kako je tvrdio, nedostatka reakcije prilikom partijskog procesa protiv Rankovića, distancirao se od svog ranijeg prijatelja Oskara Daviča.
Prvi Ćosićevi prozni radovi nisu skrenuli naročitu pažnju književne kritike. U domaću i svjetsku književnost ulazi 1951. godine sa svojim prvim djelom ,,Daleko je sunce”. Ohrabren početnim književnim uspjehom, Ćosić počinje uporno i istrajno da radi na upoznavanju moderne domaće i evropske proze i filozofske i sociološke naučne misli, što mu je omogućilo da svojim budućim djelima dospije u vrh srpske književnosti. Tako od 1951. godine Dobrica Ćosić postaje slobodan umjetnik, književnik koji je napisao kultne romane: ,,Koreni”, „Deobe”, „Vreme smrti” (tetralogija), „Vreme zla” („Grešnik”, „Otpadnik”, „Vernik”), „Vreme vlasti”, ali i mnoge druge. Od 14. februara do 26. aprila Dobrica Ćosić je, kao član državne delegacije, bio saputnik predsjedniku Jugoslavije Josipu brozu Titu na brodu „Galeb” kojim su obilazili afričke zemlje.
U jesen 1965. Broz je Ćosiću ponudio da preuzme vlast u Srbiji, što je on odbio rekavši da hoće da bude ”pisac i slobodan čovek”.
Godine 1968. otvara pitanje Kosova i Metohije čime izaziva pažnju članova iz CK. Postao je jedan od najpoznatijih opozicionara Josipu Brozu Titu posle razmimoilaženja sa njim. Dobrica Ćosić 1970. postaje član SANU, a u svojoj pristupnoj besjedi je rekao „srpski narod je dobijao u ratu, a gubio u miru”.
Od 1969. do 1972. bio je predsjednik Srpske književne zadruge.
1984. osnovao je Odbor za odbranu slobode misli i izražavanja koji je ustajao u zaštitu raznih protivnika socijalističke Jugoslavije. Tokom 1989. i 1990. godine osnovao je srpske nacionalne stranke u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini. Prvi predsjednik SRJ odlukom Savezne skupštine postaje 15. juna 1992. godine, a smijenjen je godinu dana kasnije (1. juna 1993.) glasanjem oba vijeća Saveznog parlamenta.
2000. Dobrica je ušao u Narodni pokret Otpor, ali je kasnije izjavio da to ne bi učinio da je znao da je Otpor finansiran iz inostranstva.
Dobrica Ćosić se otvoreno zalagao za podjelu Kosova i Metohije još devedesetih godina. Ćosić se u svojoj knjizi „Kosovo“ (2004) bavi ovom temom.
Povodom Ćosićevog 80. rođendana čestitke su mu upućene od strane premijera Srbije Zorana Đinđića (koji ga je pritom nazvao „Srpskim Tomasom Manom“) i predsjednik Savezne Republike Jugoslavije Vojislav Koštunica. Predsjednik Srbije Boris Tadić je decembra 2005. izjavio da se često konsultuje sa Dobricom.
Više od 50 godina bio je u braku sa suprugom Božicom, do njene smrti 2006. godine. 1954. dobio je ćerku Anu, 1981 unuku Milenu a 1982 unuka Nikolu (1982).
Preminuo je 18. maja 2014. u svojoj kući u Beogradu u 93. godini. Sahranjen je 20. maja na Novom groblju u Beogradu, opelo je služio episkop bački Irinej.
Za Press priredio: Dragan Leković
