Palestinski militantni pokret Hamas je na današnji dan, prije godinu, u iznenadnom masovnom napadu ubio više od 1.000 građana Izraela i drugih zemalja, većinom civila. Napad je bio okidač za rat u Pojasu Gaze, koji je odnio živote desetina hiljada Palestinaca i za godinu dana prerastao u sukob regionalnih razmjera, uz stalnu prijetnju pogoršanja i dalje eskalacije.
Rano ujutro 7. oktobra 2023. godine, pripadnici Hamasa, Narodnog fronta za oslobođenje Palestine i Islamskog džihada izvršili su iz Pojasa Gaze upad unutar Izraela, na godišnjicu Jomkipurskog rata 1973. godine.
Hamas je ispalio više hiljada projektila na prostore oko Pojasa Gaze i na izraelske gradove.
U napadu ektremista ubijeno je, prema izraelskim podacima, oko 1.200 lica građana Izraela i stranaca, većinom civila.
Zarobljeno je više od 250 ljudi, koji su odvedeni u Pojas Gaze kao taoci.
Napad je izvršen kopnenim putem, ali i sa mora i iz vazduha. Oko 3.000 ekstremista prodrlo je u Izrael moticiklima, automobilima i drugim vozilima.
Sa mora, korišćeni su gliseri, a za napade iz vazduha dronovi i paraglajderi.
To je bio okidač da Izrael pokrene jednu od najsmrtonosnijih i najrazornijih kampanja bombardovanja u modernoj istoriji u Pojasu Gaze.
Cilj Izraela da uništi Hamas uzeo je ogroman danak u civilima i infrastrukturi u palestinskoj enklavi, jednom od najgušće naseljenih područja na svijetu.
Više od 41.000 Palestinaca je ubijena u Gazi od 7. oktobra, prema navodima ministarstva zdravlja koje vodi Hamas.
Vjeruje se da su većina civili, a značajan dio njih su djeca koja čine gotovo polovinu ukupnog stanovništva Gaze koje broji dva miliona ljudi.
Šef Ujedinjenih nacija (UN) za ljudska prava Volker Turk rekao je u aprilu da “svakih 10 minuta u Gazi bude ubijeno ili ranjeno dijete”. Djeca, kako je rekao, “nesrazmjerno plaćaju najveću cijenu u ovom ratu”.
Vjeruje se da je broj poginulih još veći. Takođe se smatra da je više od 10.000 ljudi još zatrpano pod ruševinama stambenih zgrada u Gazi, prema podacima Ujedinjenih nacija.
Više od 700 Palestinaca, uključujući više od 150 djece, takođe je ubijeno na okupiranoj Zapadnoj obali, saopštilo je palestinsko ministarstvo zdravlja.
Izraelske snage su optužene za nezakonitu upotrebu smrtonosne sile napadu na Palestince, uključujući namjerno ubijanje Palestinaca koji nisu predstavljali očiglednu sigurnosnu prijetnju.
Izrael je saopštio da je 1.139 ljudi ubijeno u Hamasovom napadu 7. oktobra, uključujući 685 izraelskih civila i 71 stranca.
Izrael je saopštio da je 346 njegovih vojnika ubijeno u kopnenoj invaziji na Gazu, koja je uslijedila nedeljama nakon pokretanja bombardovanja iz vazduha.
Izrael takođe procjenjuje da je u Gazi ubijeno 17.000 boraca Hamasa. Hamas je to odbacio te tvrdnje.
Tokom višestrukog napada, Hamas je oteo 251 Izraelca za taoca. Skoro polovina njih je oslobođena, neki su spašeni, a neke je oslobodio Hamas. Vjeruje se da je nešto više od 100 talaca još uvijek u Gazi, dok se smatra da su ostali mrtvi. Neki su nehotice ubijeni u izraelskim udarima.
Izrael je uništio više od polovine svih objekata u Pojasu Gaze, prema UN. Oštećeno je još 360.000 stambenih jedinica.
Satelitske slike pokazuju da je najmanje 53 škole uništene od početka konflikta, navodi UN.
Izrael navodi kako je ciljao na “terorističku” infrastrukturu i zgrada u Gazi, te je optužio Hamas da koristi civile kao ljudski štit.
Ranjeni u sukobima
U kopnenim i vazdušnim napadima Izraela na Gazu ranjeno je više od 95.000 Palestinaca, prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije (SZO).
Najmanje jedna četvrtina njih suočava se sa povredama koje mijenjaju život, a mnoge zahtijevaju amputacije i veliku rehabilitaciju, saopštila je SZO.
Ubijeni novinari i humanitarni radnici
Najmanje 116 novinara i medijskih radnika ubijeno je u Gazi, prema podacima Komiteta za zaštitu novinara (CPJ).
Najmanje petoro novinara bilo je direktno na meti izraelskih snaga u onome što je organizacija koja prati sigurnost medija sa sjedištem u New Yorku klasifikovala kao ubistva.
Zbog toga je izraelski rat u Gazi postao najsmrtonosniji sukob ikada za novinare.
Humanitarni radnici su takođe stradali dok su radili na terenu. Prema UN podacima, više od 250 humanitarnih radnika izgubilo je život tokom sukoba.
Glad u Gazi
Gotovo ukupno stanovništvo u Pojasu Gaze suočava se sa glađu zbog ekstremnog nedostatka hrane, kako navodi Integrisana klasifikacija faza sigurnosti hrane, IPC ljestvica, što je alat za poboljšanje analize sigurnosti hrane i donošenja odluka.
Izrael je koristio izgladnjivanje palestinskih civila kao oružje u ratu u Gazi, što se smatra ratnim zločinom, naveo je Human Rights Watch u decembru.
Interno raseljeni Palestinci
Više od 85 odsto stanovnika Gaze, ili preko 1,9 miliona ljudi, bilo je interno raseljeno u enklavi do kraja 2023, procjenjuju Ujedinjene nacija.
Izvor: RTS/RSE
