Na Grahovcu, jednoj od najslavnijih stranica crnogorske istorije, danas će biti obilježena 167. godišnjica Grahovačke bitke.
Organizacioni odbor tamošnje mjesne zajednice pozvao je građane da prisustvuju događaju “Proslava bitke na Grahovcu“ kako bi, kako su saopštili, zajednički odali počast precima u znak sjećanje na događaj koji je duboko urezan u istoriju naše zemlje.
Podsjećaju da se 29. maja obilježava 167 godina bitke na Grahovcu.
Bitka na Grahovcu je jedan od najznačajnih događaja u istoriji Crne Gore, a obilježava se svake godine na Spasovdan od 1864. godine, sa prekidom samo tokom Drugog svjetskog rata.
Proslavu je ustanovio Kralj Nikola 1864. godine podižući crkvu na mjestu na kojem se nalazio glavni štab Turske vojske postavivši na ulazu u istu spomen ploču na kojoj je ispisano -“Spomenik je vašeg junaštva Crna Gora i njena sloboda”.
“Proslava ove bitke, kao i mnogih drugih, je veoma važna iz ugla očuvanja istorijskog sjećanja na datume koji su u mnogome odredili sudbinu Crne Gore. Zato pozivamo sve koji baštine vrijednosti na kojima je utemeljena Crna Gora, da svojim prisustvom uveliĉaju ovaj skup i budu ambasadori istine o Grahovačkoj bitci, koju danas nastoje da falsifikuju mijenjajući tragove našeg postojanja”, zaključuje se u saopštenju organizacionog odbora.
Bitka na Grahovcu
Bitka na Grahovcu se odigrala od 28. aprila do 1. maja 1858. godine, kada je vojvoda Mirko Petrović, stariji brat Knjaza Danila, vodivši vojsku od 7.500 vojnika dobio ključnu bitku protiv Osmanske vojske kod Grahovca.
U proljeće 1858. godine, regulisanje državno pravnih odnosa između Crne Gore i Osmanskog carstva ušlo je u završnu fazu. I pored snažnog pritiska Rusije i Francuske, osmanska vlada je uporno odbijala da pristane na razgraničenje prije nego što Crna Gora prizna vlast turskog sultana. Crna Gora se, međutim, smatrala potpuno nezavisnom zemljom i pristajala je na razgraničenje bez rješavanja njenog međunarodnog položaja. Naročito je sporno bilo Grahovo, koga su Turci smatrali svojim a Crnogorci tvrdili da je sastavni dio Crne Gore.
Bitka na Grahovcu se odigrala od 28. aprila/10. maja do 1./13. maja 1858. godine. Neposredan povod za sukob bio je dugotrajni spor oko teritorije Grahova oko koga su Crnogorci dugo krvarili i na kome su 1836. godine doživjeli, iako ne velikih razmjera, gorak poraz. Porta je naredila napad i osmanska vojska je krenula iz Trebinja sredinom aprila 1858. godine prema crnogorskoj granici i bez otpora zauzela Banjane. Iz Banjana su osmanske snage izbile na Grahovo. Knjaz Danilo je naredio da se Grahovo brani.
Osmanske snage su imale po pojedinim izvorima do 13 000 vojnika. Sva crnogorska vojska je imala oko 7500 boraca. Turci su imali deset topova a Crnogorci jedan. Turci su imali moderne puške kapsulače a Crnogorci kremenjače. Turci su bili na padinama brda a Crnogorci usred polja. Sprema crnogorske vojske je bila nikakva: sav tain sastojao se u komadu hljeba u torbici, a za pojasom jedan ili dva fišeka, dok su Turci imali ogroman tain, velike rezerve municije, mnogobrojne šatore i svu drugu opremu.
Vojskovođe su bile: s jedne strane vojvoda Mirko, krvavi junak, vješt i oproban ratnik, a s druge strane Husein-paša, Kadri-paša i Feriz-paša, takođe junaci i vješti vojskovođe. Bitka je vođena tri dana, 11., 12., i 13. maja po novom kalendaru. Crnogorci su odnijeli sjajnu pobjedu koja će u istoriji postati sinonimom crnogorskog junaštva.
Izvor: CdM
