Vojin Grubač, foto: Arhiva
„Prvi rezultati popisa su pokazali čudnu pojavu, da je u Petnjici popisano 34,4 odsto više građana u odnosu na raniji popis, u Gusinju 27,5 odsto, Tuzima 20,6 odsto, Plavu i Rožajama oko 20 odsto, Ulcinju 15,7 odsto!? To su apsurdni rezultati koji zahtijevaju analizu, provjeru i objašnjenje, jer su navedena mjesta poznata po tome što je u njima DPS sa lokalnim političkim strukturama enormno uvećavao broj birača u biračkom spisku, da bi izbornim malverzacijama dobijao svake izbore na republičkom nivou. Da se posjetimo, u tim opštinama je bila jako visoka razlika broja punoljetnih građana sa Popisa stanovništva 2011. godine i broja birača u biračkim spiskovima“, rekao je za portal IN4S Vojin Grubač, politički analitičar i predsjednik NVO Centar realne politike.
On je odgovarajući na naše pitanje kako komentariše značajan rast broja stanovnika, ako se uzme u obzir broj popisanih, rekao da je u Plavu bilo 37% više birača nego punoljetnih građana, Petnjici 35%, Gusinju 25%, Rožajama 20%, Ulcinju 18% a Tuzima 17%.
„Da li su na ovom popisu, u tim opštinama, upisani svi koji decenijama žive u inostranstvu i pridodati građani: BiH, Albanije, *Kosova, *Sandžaka, koji su bili dio glasačke DPS mašinerije, to treba posebno ispitati!? Ako jesu, u tim mjestima se popis mora proglasiti neregularnim, da bi se poslije provjera i korekcija rezultati doveli u regularne okvire. Dok se ta popisna anomalija ne objasni, javnost će sumnjati da je ta malverzacija plod dogovora DPS-a, Bošnjačke stranke, albanskih partija i popisnih komisija u tim mjestima. Biće jako interesantno ako se utvrdi da su oni koji su ucjenjivali Vladu Spajića bojkotom popisa, tražeći garancije kontrole popisa i tačnosti upisa podataka, u ovim mjestima izvršili izuzetno krupne popisne malverzacije, što može proizvesti teške političke posljedice i krivične konsekvence“, istakao je Grubač i dodao da i na koncu, očekivano uvećanje broja stanovnika u Podgorici i primorskim opštinama desilo se zbog enormnog priliva Rusa, Ukrajinaca i Turaka u Crnu Goru, čime je znatno izmijenjena etnička struktura države.
„Kada se rezultati popisa objave, tada će nova vlast morati obratiti pažnju na tu tendenciju i odrediti se prema toj pojavi. Moraju se nalaziti adekvatna rješenja i predviđati bliža i dalja budućnost države, koja se iznutra mijenja neuhvatljivom brzinom“, navodi naš sagovornik.
Popis stanovništva u Crnoj Gori je završen, a preliminarne rezultate Monstat mora po zakonskom roku od 30 dana nakon završetka. Kakve rezultate očekuje i kakve su njegove prognoze, Grubač ističe da je glavno da je popis stanovništva dovoljno uspješno završen, a rezultate ćemo vidjeti kroz trideset dana ili kroz par mjeseci, što je manje važno.
„Naravno da će procenat Srba i srpskog jezika biti veći u odnosu na oficijalne rezultate Popisa stanovništva 2011. jer je Đukanovićev režim taj popis falsifikovao, što se vidi kroz prosto poređenje anketa i rezultata popisa toga vremena“, izričit je on i dodaje da anketa Matice crnogorske, organizacije koja uopšte nije bila naklonjena Srbima, uoči popisa 2011. godine je pokazala da će Srba biti 34 a Crnogoraca 40.4 odsto, rezultat falsifikovanog Đukanovićevog popisa je bio da Srba ima 28,73 odsto a Crnogoraca 44,9 odsto.
„Što znači da je procenat Srba otprilike umanjen za nešto više od 5 odsto, a Crnogoraca uvećan za nešto manje od 5 odsto. To falsifikovanje je bilo skandalozno, što bi u nekoj bližoj perspektivi moralo proizvesti parlamentarnu istragu i dovesti do otkrivanja popisnih kriminalaca, sve sa njihovim procesuiranjem. Kako se DPS uoči ovog popisa ponašao ucjenjivački, to je red da dobiju asimetrični politički odgovor, te personalno i politički odgovaraju za falsifikovanje popisa 2011. godine„, jasan je sagovornik IN4S-a i dodaje da ako su, recimo, u «kabinetu Đukanovića» napisani željeni rezultati popisa 2011. godine, to znači da su iz budžeta Crne Gore «u vodu bačeni» milioni eura koji su bili predviđeni za taj popis, tako da neko mora krivično odgovarati za ogromnu štetu koja je time napravljena državi Crnoj Gori.
„Što se tiče rezultata sadašnjeg popisa, vidjećemo ih u skorijoj budućnosti. Za sada se možemo oslanjati na ozbiljna istraživanja javnog mnjenja. Recimo, na anketu NSPM gospodina Đorđa Vukadinovića, pa da za par mjeseci vidimo koliko je ona bila objektivna. Po toj anketi, u Crnoj Gori ima 42,7 % Crnogoraca, 35,6% Srba i 12% Muslimana/ Bošnjaka. Srpskim jezikom govori 51,6%, crnogorskim 32,9% a srpskohrvatskim jezikom 3,8% građana države. Da se podsjetimo, po falsifikovanom popisu 2011. godine, srpskim jezikom je govorilo 42,88 % a crnogorskim 36,97 odsto građana“, smatra on i dodaje da iako popisom nije predviđeno izjašnjavanje gađana o pripadnosti vjerskim zajednicama, po Vukadinovićevoj anketi u Crnoj Gori ima 59,4% vjernika SPC/Mitropolije crnogorsko primorske, 16,3% vjernika Islamske vjerske zajednice i samo 10,5 odsto vjernika pseudocrkve pod nazivom CPC.
Spajić odigrao efektan politički pasijans i postigao opšti cilj – regularnost popisa bez bojkota
„Pokazalo se da je Spajić odigrao efektan politički pasijans, izbacio DPS iz planiranog kolosijeka i umješno, s koalicionim partnerima dostigao prvi opšti cilj nove vlasti: regularnost popisa bez bojkota“, smatra Grubač.
„Ovaj popis je bio potpuno slobodan, proveden bez ikakvih pritisaka i ucjena. Pozicija premijera Milojka Spajića da se izađe u susret opoziciji, dominantno DPS-u ali i njegovim političkim satelitima u koje spadaju i Nacionalna vijeća manjinskih naroda, se pokazao kao optimalno dobar potez koji je omogućio da se popis održi u regularnim uslovima“, odgovorio je sagovornik i dodao da je premijer Spajić, za razliku od ekspremijera Abazovića koji je stvari želio „lomiti preko koljena“, racionalno i fleksibilno prihvatio sve uslove opozicije koji su bili vezani za kontrolu popisa.
Milojko Spajić
Kako smatra, te je uslove ispunio, što je dobro jer je, kao prvo: popis svakako morao biti regularan i transparentno iskontrolisan od svih zainteresovanih subjekata.
„Kao drugo, Spajić je prihvatanjem tih zahtjeva izbio iz ruku sve kvaziargumente DPS-a, čiji je krajnji cilj bio da se popis izvrši bez identitetskog izjašnjavanja, da bi se time prikrilo falsifikovanje popisa 2011. godine, a ako se u tome ne uspije: da se popis bojkotom prevede u stanje neregularnosti“, ističe on i dodaje da je popisom ostvareno identitetsko izjašnjavanje a bojkot izbjegnut, i da se to već sada može reći da je DPS po ovom pitanju doživio težak politički poraz.
„Spajić je izvojevao efektnu političku pobjedu ne samo nad DPS-om i nesolidnim konceptom Abazovića koji bi se završio bojkotom, već i nad onima koji su predviđali da se popis neće održati do aprila 2024. godine, optužujući Spajića da „igra u korist“ DPS-a. Da bi ostvario cilj, Spajić je svoj koncept kratkog odlaganja popisa predočio i objasnio koalicionim partnerima, koji su predlog prihvatili. Time je dobio podršku glavnih partnera u vlasti: ZBCG-a i Demokrata“, zaključio je Vojin Grubač za portal IN4S.
