Postoje ljudi koji na vas ostave veliki utisak i ne zaboravljate ih nikada, sve dok ste živi, a legendarni fudbaler Željezničara, kasnije i trener istog kluba, selektor Jugoslavije i trener Partizana Ivica Osim je baš takav.
Legenda u svakom smislu, kao čovjek, fudbaler, trener, selektor, prosto čovjek koji je ljude impresionirao svojim igračkim i trenerskim znanjem i ljudskim kvalitetima.
Čovjek kojeg volite i kada ga ne upoznate i samo slušate priče o njemu ili ga gledate na televiziji. I baš taj Ivica Osim, legenda u svakom smislu, umro je danas na 1. maj samo pet dana prije 81. rođendana, pošto je rođen 6. maja 1941. godine u Sarajevu.
Odrastajući sa fudbalskom loptom na Grbavici izrastao u igračku, trenersku i prije svega ljudsku gromadu koja je i danas jednako poštovana u svim dijelovima Jugoslavije i za njega nećete ništa ružno čuti ni u Zagrebu, ni u Beogradu, ni u Sarajevu, ali ni u Skoplju, Prištini, Ljubljani, Titogradu, Novom Sadu, Splitu, Tuzli, Mostaru…i svi će ga svojatati i sa jednakim žalom pričati kako je ogromna šteta za jugoslovenski fudbal što ga je rat spriječio da sa Jugoslavijom i Partizanom ostvari još impresivnije rezultate i dovede ih do možda najvećih visina u istoriji.
A Osim je bio fantastičan tehničar, visok, snažan, čvrst na lopti i sa ubitačnim pasom, sjajnim osjećajem za igru, prostor i realizaciju i zbog toga bio nerješiva enigma za sve rivale u plavim dresovima reprezentacije Jugoslavije ili sarajevskog Željezničara.
Njegova igra bila je umjetnost, pjesma, poezija, sinfonija muzičlkih akorda, zbog toga je i dobio nadimak “Štraus sa Grbavice”. Najveći uspjeh u reprezentaciji Osim je ostvario 1968. godine kada je učestvovao u osvajanju drugog mjesta u Kupu nacija, takmičenje koje je bilo preteča današnjeg Evropskog prvenstva.
Osim nije igrao u finalu, zbog povrede i vjerovatno je to jedan od najvećih razloga što “plavi” tada nisu osvojili titulu, iako su bili bolji u prvoj utakmici finala od Italije. U ponovljenom meču, Osima ponovo nije bilo, ali je i Italija iskoristila priliku i pred svojim navijačima pobijedila 2:0.
Nakon osam sezona u inostranstvu, Osim po povratku iz Francuske u Jugoslaviju preuzima 1978. godine kormilo voljenog kluba i na užarenoj trenerskoj klupi Želje ostaje osam sezona, sve do izbora za selektora 1986. godine.
Željezničar je tih godina igrao uz Velež vjerovatno najljepši fudbal u Jugoslaviji i redovno se borio za najviši plasman. U finalu Kupa “Maršala Tita” 1981. godine Željezničar je poražen upravo od Veleža Miloša Milutinoviića (3:2), kojeg će kasnije nasljediti na mjestu selektora reprezentacije.
“Plave” je vodio od 1986. do raspada Jugoslavije 1992. godine i na Svjetskom prvenstvu u Italiji osvojio peto mjesto nakon nesrećnog poraza na penale u četvrtfinalu od tada aktuelnog svjetskog šampiona Argentine.
Dvije godine kasnije Osim je “plave” u već porušenoj Jugoslaviji odveo na Evropsko prvenstvo u Švedsku, ali su iz Skandinavije vraćeni dan prije početka šampionata zbog “ničim izazvanih” sankcija Ujedinjenih nacija, pa je uskočila rezerva Danska, i osvojila titulu prvaka Starog kontinenta.
Ostaće i zapisano da je odbio na tom šampionatu da igra tada najbolji igrač Danske Brajan Laudrup, jer je smatrao da Danska nije zaslužila da igra u Švedskoj, da je morala igrati Jugoslavija.
Sa Željezničarem Osim je činio čuda, bio konstatnto u vrhu jugoslovenskog fudbala, borio se za trofeje, ali ih nije osvajao spletom nesrešćnih okolnosti, ali i zahvaljujući vanfudbalskom umjeću Gojka Zeca i Crvene zvezde 1984. godine.
Dugo je te sezone Željezničar bio na vrhu, a u veoma uzbudljivom i dramatičnom šampionatu u četvoro do posljednjeg kola osta u trci za titulu. Mrtvu trku za tron vodili su izabranici Ivice Osima sa Rijekom, Partizanom, Crvenom zvezdom i dugo je u trci bio i Hajduk.
Osim se tu nije zaustavio, i pored nesrećno izgubljene titule generacija koju su predvodila fantastička krila Edin Bahtić – Nikola Nikić, napadač Radmilo Mihajlović i izuzetno produktivan vezni red Haris Škoro, Mehmed Baždarević, Miomir Odović gazio je sve redom i u Evropi, u Kupu UEFA.
“Željo” je stigao do polufinala Kupa UEFA i samo nekoliko sekundi dijelilo ga od finala i dvomeča sa čuvenim Realom iz Madrifa, ali je u posljednjim trnucima meča nesrećno primio gol od Videotona i propala je šansa da Ivica Osim uzme evropski trofej.
Zanimljivo da će Osim1991. godine i na klupi Partizana nasljediti svog prijatelja i velikog rivala sa fudbalskih terena, ali i trenerskih klupa Miloša Milutinovića…
To ljeto kada je Osim došao u Partizan vijest je odjeknula kao senzacija i kao grom iz vedra neba, ali je nažalost zbog početka rata u Partizanu ostao samo godinu dana i na odlasku se zarekao da ako nema Jugoslavije više neće raditi u nijednoj reprezentaciji i nijednom klubu sa prostora bivše SFRJ i to obećanje održao.
U Partizanu je za samo jednu sezonu ostavio neizbrisiv trag i postavio temelje tima koji će narednih godina biti dominantan u ligi SRJ.
Pronašao je prava mjesta u timu Predragu Mijatoviću, Zlatku Zahoviću, Džoniju Novaku, Darku Milaniču, Slobodanu Krčmareviću, u vatru gurnuo golobrade Sava Miloševića, Alberta Nađa, Dragana Ćirića, Nenada Bjekovića, Đorđa Tomića i Partizan se pretvorio u mašinu koja je funkcionisala kao švajcarski sat i istovremeno igrala lijep i efikasan fudbal.
Iako je Crvena zvezda bila zvanični evropski šampion, Partizan je te sezone bio mnogo bolji od tima koji je prethodne sezone slavio u Bariju.
Osimova kaznena ekspedicija pretrpjela je samo dva poraza u sezoni, odmah na startu prvenstva od Veleža u Mostaru i početkom proljeća u Novom Sadu od Vojvodine, a u četiri meča protiv Crvene zvezde ostao je neporažen.
Pamtiće se dueli u Kupu Jugoslavije u kojem je Partizan dominirao, potpuno nadigrao Crvenu zvezdu u oba susreta.
Na Marakani je pobijedio 1:0, a u revanšu je Crvena zvezda bila spremna za 10 komada, ali je rezultat bio samo 2:2, pošto se Partizan ispromašiovao, a jedina dva šuta u okvir gola Partizana završila su u mreži Fahrudina Omerovića. O dominaciji Partizana na toj utakmici najbolji govori odnos kornera, koji je bio 14:1 u korist Partizana.
Partizan je te sezone na terenu osvojio rekordnih 54 boda, ponovio uspjeh generacije iz 1978. godine, ali je čak šest puta poražen na penale, oba puta u vječitom derbiju.
Bez penala Partizan je šampion, čak i u slučlaju da je dva puta slavio na rulet penalu bio bi najbolji, ali…Osim je nakon toga otišao u grčki Panatinaikos, potom u Austriju i nikad se više nije vratio…
