Abu Mohamed el-Golani godinama je bio relativno nepoznat vođa militanata u Siriji.
Međutim, ovaj 42-godišnjak postao je poznat nakon što je predvodio zapanjujuću vojnu ofanzivu koja je srušila dugogodišnjeg sirijskog predsjednika Bašara el-Asada, piše redakcija Radija Slobodna Evropa (RSE) na engleskom jeziku.
U znak svog brzog uspona, Golani je koristio svoje pravo ime – Ahmed el-Šraa, umjesto svog ratnog pseudonima kada je trijumfalno objavio “osvajanje Damaska” u televizijskom obraćanju 8. decembra.
Golani, vođa Hajata Tahrira el-Šama (HTS), koju SAD smatraju terorističkom organizacijom, već dugo pokušava promijeniti svoj imidž, te se javno odrekao veza s Al-Kaidom i nastojao se predstaviti kao pragmatičan i tolerantan lider.
Sada će ta transformacija biti stavljena na test dok se Golani, za kojim je raspisana nagrada od 10 miliona dolara, i HTS pripremaju za značajnu ulogu u Siriji poslije Asada.
HTS je militantna islamistička grupa koja nastoji uspostaviti državu u Siriji vođenu islamskim zakonima. HTS je saveznik nekoliko manjih militantnih islamističkih grupa, od kojih su neke sastavljene od stranih boraca iz Evrope i centralne Azije.
Aaron Zelin, viši saradnik na Vašingtonskom institutu, opisao je članove HTS-a kao “političke džihadiste”.
– Golani i HTS su pragmatičniji u politici – nalaze se negdje između tradicionalnih političkih islamista i onoga što nazivamo globalnim džihadistima – poput članova Al-Kaide i ekstremističke grupe tzv. Islamska država (IS), dodao je.
‘Lukavi’ Golani
Golani je rođen 1982. godine u Saudijskoj Arabiji, u porodici sirijskih roditelja porijeklom s Golanske visoravni pod izraelskom okupacijom.
Rani periodi njegove militantne aktivnosti su nejasni. Smatra se da se pridružio Al-Kaidi u Iraku (AQI) nakon američke invazije 2003. godine.
Golani je 2012. osnovao Džabhat el-Nusru, poznatu i kao Nusra Front, sirijski ogranak Al-Kaide.
Baziran u sjeverozapadnoj sirijskoj provinciji Idlib, ova grupa je kasnije više puta mijenjala ime i distancirala se od Al-Kaide. Spojila se 2017. s drugim pobunjeničkim grupama kako bi formirala HTS.
Golani je nekada nosio turban i dugu bradu te vojnu uniformu.
Međutim, odustao je od obilježja militantnog lidera, odlučivši se za sako, urednu bradu i davanje intervjua za zapadne medije.
Vođa HTS-a je “lukav i odlučan u namjeri da postigne i konsoliduje moć za sebe i svoju organizaciju”, rekao je Phillip Smyth, stručnjak za iranske proksije i šiitske naoružane grupe.
Uprkos promjeni imidža i pokušajima da se predstavi kao pragmatičar i umjeren vođa, i dalje postoje zabrinutosti zbog Golanija i njegove grupe, naročito zbog navodnih kršenja ljudskih prava i povezanosti s terorističkim grupama.
U saopštenju iz 2013. kojom je Golani označen kao terorista, američki State Department je spomenuo samoubilačke napade koje je izvela Nusra Front pod njegovim vođstvom, opisujući viziju te grupe kao “nasilnu i sektašku”, što je suprotno težnjama sirijske javnosti.
– Ekstremizam i teroristička ideologija nemaju mjesta u Siriji nakon Asada – navedeno je u saopštenju.
Američka ambasada u Siriji 2017. napisala je na platformi X (u to vrijeme poznat kao Twitter) da Vašington ostaje “posvećen privođenju pravdi” visokih zvaničnika sirijske mreže Al-Kaide, uključujući Golanija.
Primarni cilj HTS-a bio je svrgavanje Asadove vlasti, ali sekundarni cilj bio je “izgradnja institucija koje bi bile korisne i od pomoći Sirijcima”, rekao je Zelin.
– Oni su, očigledno, već imali iskustva u pokušajima da to učine u Idlibu – dodao je.
Međutim, čak i ako Golani i HTS održe obećanja o toleranciji i inkluzivnosti, uklanjanje s liste terorističkih organizacija moglo bi trajati godinama, zaključio je Zelin.
Izvor: RSE
