U svakodnevnom životu, svi se nadamo da će se uvijek i svuda primjenjivati isti standardi pri rješavanju istih problema, a ne da koristimo jedan lenjir za mjerenje sebe, a drugi lenjir za mjerenje drugih.
Slično tako, i u međunarodnim poslovima, sve zemlje bi trebalo da koriste iste lenjire, odnosno da koriste iste standarde za rješavanje pitanja iste vrste, a ne da primenjuju dvostruke standarde.
Posljednjih godina, kineska nova energetska industrija postigla je brz razvoj i veliki napredak, dajući pozitivan doprinos razvoju globalnih novih energetskih tehnologija i promovišući realizaciju ciljeva Ujedinjenih nacija za smanjenje emisija ugljenika. Nova energetika doprinosi globalnoj zelenoj i niskougljeničnoj transformaciji. Što više ljudi ima koristi od nje, to bolje.
Međutim, neke zemlje novoj kineskoj energetskoj industriji lijepe etiketu „prekomjernih kapaciteta proizvodnje“, što upravo predstavlja lažnu tvrdnju zasnovanu na „dvostrukim standardima“.
Razvoj nove kineske energetske industrije rezultat je višestrukih prednosti. Kineska nova energetika je globalno konkurentna i u skladu sa ekonomskim zakonima i tržišnim principima. Upravo posmatrajući na globalnom nivou, nova kineska energetska industrija posjeduje čitav niz prednosti. Prva prednost je pokretačka snaga. Kina je prilično rano uspostavila razvoj u okviru srodnih industrija, uložila u dugoročno istraživanje i razvoj i tako formirala vodeću tehnološku prednost.
Druga prednost je u kompletnom lancu, to jest sistemu.
Kina ima kompletan industrijski lanac i lanac snabdijevanja, što značajno smanjuje troškove nabavki kompanijama.
Treća je tržišna prednost. Kina ima ogromno jedinstveno tržište, koje može ublažiti troškove istraživanja i razvoja i proizvodnje, čime se u kontinuitetu promoviše i unaprijeđuje sama upotreba novih energetskih proizvoda. Četvrta prednost su ljudski resursi. Kina ima jaku grupu inovativnih preduzetnika i visokokvalitetnih radnika, a pojavio se i veliki broj konkurentnih kompanija koje posluju u oblasti nove energetike.
Nova kineska energetska industrija doprinosi energetskoj transformaciji planete i globalnom ekonomskom razvoju. Razvoj zelene, niskougljenične i ekološki prihvatljive nove energije je važna mjera za globalni odgovor na klimatske promjene. Nova kineska energetska industrija pomogla je u rješavanju energetskih problema mnogih zemalja i postala je važna sila u stabilizaciji globalnog lanca industrije čiste energije i lanca snabdijevanja.
Izvještaj Međunarodne agencije za energetiku ističe da je u 2023. godini svjetski nivo instalisanih kapaciteta obnovljive energije bio 510 miliona kilovata, pri čemu je Kina doprinijela više od polovine. Kina je 2023. godine izvezla 1,203 miliona novih vozila na električnu energiju, što je porast od 77,6% u odnosu na prethodnu godinu, tako postajući važna sila koja predvodi transformaciju globalne automobilske industrije.
Kineski vjetroenergetski i fotonaponski proizvodi izvezeni su u više od 200 zemalja i regiona širom svijeta, pomažući zemljama u razvoju da dobiju čistu, pouzdanu i pristupačnu energiju. Iz globalne perspektive, nova energetska industrija ima ogroman potencijal za budući razvoj. Prema proračunima Međunarodne agencije za energetiku, pod pretpostavkom da sve zemlje koje su najavile ostvarivanje nulte stope emisije ugljenika ispune svoje obaveze na vrijeme, globalna prodaja električnih vozila će do 2030. godine morati da se poveća 4,5 puta u odnosu na 2022. godinu, dok će potražnja za fotonaponskim instalisanim kapacitetima morati da se poveća još čak 10 puta.
Stoga, nova kineska energetska industrija upravo predstavlja napredni proizvodni kapacitet koji je hitno potreban za promovisanje zelenog razvoja, a ne nekakav višak ili prekomjerne kapacitete proizvodnje.
Kineska nova energetska industrija ne bi trebalo da trpi nepravedan tretman „dvostrukih standarda“. U jednoj te istoj toj novoj energetskoj industriji ne možete sebe da hvalite kao uzore u rješavanju klimatskih promjena, a istovremeno da koristite izgovor „prekomjernih kapaciteta“ kako bi ignorisali napore Kine u tom pogledu. Ne možete prodaju sopstvenih proizvoda opisati kao „slobodnu trgovinu“, a da istovremeno optužujete kineske proizvode da predstavljaju „atak na svjetsko tržište“. Saplitanje drugih neće vam pomoći da vi trčite brže.
Upotreba „dvostrukih standarda“ suštinski politizuje ekonomska i trgovinska pitanja, protivi se ekonomskim zakonima i opštem trendu globalizacije, pojačava rizik od fragmentacije svjetske ekonomije i šteti globalnom prosperitetu i stabilnosti. Kina se pridržava osnovne nacionalne politike otvaranja prema spoljnjem svijetu i spremna je da sarađuje sa svim stranama na promociji zdravog razvoja međunarodne industrije kroz fer konkurenciju, promocije globalne produktivnosti i ekonomske efikasnosti kroz otvorenu saradnju, te održavanja sigurnosti i stabilnosti globalnih industrijskih lanaca i lanaca snabdijevanja.
Autor: Fan Kun, ambasador NR Kine u Crnoj Gori
