U drugom krugu, koji je bio konkurentan, kandidati su mogli slobodno da vode kampanju i imali su jednake mogućnosti da dopru do glasača, međutim, njihova oštra retorika i pristrasno izvještavanje o kampanji od strane pojedinih medija nisu doprinijeli informisanosti birača prilikom donošenja izbora, saopštili su iz Međunarodne izborne posmatračke misije.
Istakli su da Zakonu nedostaje jasna regulativa o gotovo svim aspektima drugog kruga, a nisu data važna pojašnjenja o regulisanju finansiranja kampanje i medija, čime se narušava pravna sigurnost.
“Organi za sprovođenje izbora su ipak na odgovarajući način upravljali procesom primjenjujući privremena rješenja o nizu proceduralnih pitanja, koja su riješila neke od zakonodavnih praznina.
Izborni dan protekao uredno, a proces glasanja dobro sproveden
“Državna izborna komisija (DIK) objavila je 20. marta preliminarne rezultate prvog kruga predsjedničkih izbora održanih 19. marta. Nijedan kandidat nije dobio zakonski propisanu apsolutnu većinu da bude izabran. Kao rezultat toga, 23. marta, DIK je najavio drugi krug koji će se održati 2. aprila između dva kandidata sa najvećim brojem glasova iz prvog kruga, dosadašnjeg predsjednika Mila Đukanovića i Jakova Milatovića. Nijedan od kandidata iz prvog kruga nije doveo u pitanje rezultate prvog kruga”, stoji u saopštenju.
Pravni okvir je, kako ističu, adekvatan za sprovođenje demokratskih izbora, ali drugi krug nije pravno regulisan u gotovo svim aspektima, uključujući sastav i rad organa za sprovođenje izbora, registraciju birača, akreditaciju posmatrača, sprovođenje i finansiranje kampanje i medije; što ne obezbjeđuje pravnu
sigurnost.
“Nadalje, zakonski rok za osporavanje i rješavanje žalbi na rezultate prvog kruga ne osigurava da se prvi krug može završiti na vrijeme za drugi krug. DIK je regulisao određene aspekte drugog kruga, smanjujući na taj način pravnu nesigurnost i doprinoseći važnim mjerama zaštite integriteta procesa”, poručuju iz Međunarodne izborne posmatračke komisije.
Drugi krug sproveden efikasno
“DIK je zaključio da dva kruga čine jedinstven izborni proces i odlučio, između ostalog, da sastav izbornih komisija ostane nepromijenjen i da ovlašćeni predstavnici svih kandidata iz prvog kruga zadrže mandate za drugi krug. Iako je ova odluka bila u skladu sa tumačenjem zakona od strane DIK-a, obzirom na podršku oba kandidata od strane nekoliko stranaka, odluka je rezultirala većom zastupljenošću stranaka koje podržavaju g. Milatovića u opštinskim izbornim komisijama. Uprkos proceduralnim nedostacima uočenim na dan izbora u prvom krugu, posebno u pogledu prebrojavanja, nije organizovana dodatna obuka za komisije niže nadležnosti i nije sprovedena edukacija birača između dva kruga. Ukupno, 13 od 25 OIK-a nisu objavile rezultate prvog kruga glasanja raščlanjene po biračkim mjestima, u skladu sa zakonom, ograničavajući transparentnost i mogućnost javnog uvida”, stoji u saopštenju.
DIK je, poručuju, odlučila da svi prethodno akreditovani posmatrači mogu nastaviti da posmatraju drugi krug i da se mogu akreditovati novi posmatrači iz već akreditovanih organizacija, čime se povećava transparentnost i odgovornost procesa.
“Tokom drugog kruga kampanje, jedna nacionalna organizacija građanskih posmatrača, Centar za monitoring i istraživanje (CeMI) primila je prijetnje smrću zbog čega je bila potrebna policijska zaštita, što je izazvalo zabrinutost u pogledu njihove sposobnosti da sprovode svoje posmatračke aktivnosti bez zastrašivanja”, zaključuju iz Međunardni izborne posmatračke komisije.
Kako su kazali, Zakon ne navodi da li birački spisak treba ažurirati između dva kruga.
“Kao takav, birački spisak nije ažuriran uoči drugog izbornog dana. Nekoliko sagovornika ODIHR MPI je navelo da će birači sa boravištem u inostranstvu glasati u drugom krugu, što je izazvalo zabrinutost zbog tačnosti podataka o stanovnicima sa stalnim prebivalištem i nepostojanja jasnih i objektivnih kriterijuma za utvrđivanje sticanja i gubitka prebivališta”, saopštili su iz Međunarodne izborne posmatračke komisije.
Kampanja u drugom krugu se, poručuju, odvijala u sveukupno mirnom okruženju, pri čemu su aktivnosti kampanje bile umjerenijeg inteziteta nego prije prvog kruga.
“Osnovne slobode okupljanja i izražavanja i dalje se poštovale, a kandidati su uživali jednake mogućnosti pristupa biračkom tijelu. G. Milatović je organizovao skupove širom zemlje, dok je g. Đukanović uglavnom održavao sastanke zatvorene za javnost”, kazali su iz Međunarodne izborne posmatračke komisije.
Oba kandidata su, dodaju, takođe aktivno apelovala na zajednice dijaspore.
“Kampanja je poprimila negativniji ton tokom drugog kruga, pri čemu su kandidati sve oštrije propagirali sami sebe. Kampanje oba kandidata nisu sadržale poruke koje se posebno odnose na žene”, ističu u saopštenju.
Izvor: RTCG
