Zatvorenici koji izdržavaju kazne u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija (UIKS) u Spužu godinama su nezadovoljni načinom na koji se primjenjuju odredbe Zakona o uslovnom otpustu zbog čega su početkom prošlog mjeseca upozorili upravu zatvora i nadležno ministarstvo da će početi masovni štrajk glađu ukoliko se u najskorije vrijeme ne postigne dogovor o rješavanju tog pitanja.
Ipak, statistika Višeg suda u Podgorici demantuje njihove tvrdnje, odnosno brojke potvrđuju da je više od polovine zatvorenika koji su osuđeni presudama pomenutog suda iskoristilo pravo na uslovni otpust nakon podnošenja zahtjeva i odsluženja dvije trećine kazne na koju su osuđeni.
– Za period od 1. 1. 2024. godine do 18. 12. 2024. godine u Višem sudu u Podgorici formirana su 163 predmeta povodom zahtjeva osuđenih lica da se u odnosu na njih primijeni institut uslovnog otpusta koji predviđa član 37 Krivičnog zakonika Crne Gore. Od navedena 163 zahtjeva 108 je usvojeno, 42 odbijena, a 13 zahtjeva je odbačeno, navodi se u odgovoru koje je „Danu“ dostavila samostalna savjetnica za odnose sa javnošću Višeg suda u Podgorici Ivana Vukmirović.
Treba napomenuti da je uslovni otpust predviđen kao mogućnost, a ne kao apsolutno pravo zatvorenika, a iz Ministarstva pravde kažu da će komisija nastaviti dosljedno da primjenjuje kriterijume predviđene pozitivnim propisima.
Međutim, osuđenici tvrde da je problem u vezi sa uslovnim otpustom, koji ih sleduje po odsluženju dvije trećine dosuđene kazne, prisutan godina, a ukazuju i na neprincipijelnost prilikom donošenja rješenja i mišljenja nadležnih.
Advokat Damir Lekić smatra da nisu baš pozitivno funkcionisali ni ostali instituti propisani zakonom koji poboljšavaju položaj i tretman zatvorenika tokom izdržavanja kazne.
– Po tom pitanju u istom rangu je i zahtjev za vanredno ublažavanje kazne, pomilovanje, a do skoro je uslovni otpust u najvećem broju slučajeva bio neprimjenljiv i molbe za puštanje su se nasumice odbijale kao neosnovane. Pravo na podnošenje molbe za uslovni otpust ima osuđenik koji je izdržao dvije trećine, a u izuzetnim slučajevima i polovinu kazne zatvora na koju je osuđen. Sud usvaja molbu ako se osuđenik tokom izdržavanja kazne popravio – da kad se nađe na slobodi neće počiniti krivično djelo. Uslovni otpust regulisan je Krivičnim zakonikom Crne Gore, gdje su opisani uslovi za njegovu primjenu, ali i Zakonom o izvršenju kazni zatvora, novčane kazne i mjera bezbjednosti, u kojem su bliže opisani uslovi i procedura za dobijanje uslovnog otpusta, pojasnio je Lekić.
Treba da pokaže da je nad njim ostvarena svrha kažnjavanja
Iz Ministarstva pravde su podsjetili da zatvorenik, prema utvrđenoj proceduri, uslovni otpust dobija nakon što zadovolji formalne kriterijume, a svojim ponašanjem tokom boravka u kaznenoj instituciji pokaže da je nad njim ostvarena „svrha kažnjavanja“.
– Svrha kažnjavanja ogleda se ne samo u specijalnoj već i u generalnoj prevenciji koja je u krivičnom zakonodavstvu postavljena kumulativno – a to je uticaj na druge da ne čine krivična djela, izražavanje društvene osude, kao i jačanje morala i uticaj na razvijanje društvene odgovornosti, naveli su iz Ministarstva.
Izvor: Dan
