Pravosuđe, sloboda izražavanja, korupcija i nekažnjivost glavni su problemi u Crnoj Gori, ocijenjeno je u Izvještaju američkog Stejt departmenta (State department) o stanju ljudskih prava u svijetu.
U izvještaju se navodi da su značajni izazovi u oblasti ljudskih prava, na osnovu pouzdanih informacija, obuhvatali izvještaje o navodnim mučenjima koja su sprovodili pripadnici Vlade, ozbiljnim problemima sa nezavisnošću pravosuđa, ograničenja u oblasti slobode izražavanja, korupciju vladinih službenika.
Kako prenosi Glas Amerike, pobrojana su i krivična djela koja obuhvataju nasilje ili prijetnje usmjerene prema osobama sa invaliditetom i pripadnike nacionalnih, rasnih ili etničkih manjinskih grupa, kao i slična krivična djela čije su mete LGBTIQ osobe.
“Nekažnjivost je i dalje problem, a vlada je učinila malo da identifikuje, istraži, krivično goni ili kazni zvaničnike koji su počinili kršenje ljudskih prava”, navodi se u izvještaju Stejt departmenta.
Dodaje se da je vlada generalno poštovala slobodu izražavanja, ali da medijsku scenu i dalje karakterišu neriješeni napadi na novinare, političko miješanje u izvještavanje javnog servisa, politički pristrasno izvještavanje medija i priliv sadržaja koji izazivaju etničke podjele i dezinformacija iz srpskih medija.
“Nasilje i maltretiranje novinara i dalje su problem. Povišene političke tenzije u zemlji predstavljaju opasnost za novinare koji su bili mete fizičkh i verbalnih napada dok su izvještavali ili komentarisali izborne skupove, politička i vjerska okupljanja, i proteste”, navodi se u izvještaju.
Stejt department ocjenjuje i da je korupcija i dalje problem u Crnoj Gori i da se nije efikasno sprovodio zakon o kažnjavanju slučajeva te pojave među zvaničnicima.
Navodi se da su korupcija i nisko povjerenje javnosti u vladine institucije bili veliki problem na parlamentarnim izborima 2020. godine.
Ističe se da postoje brojni izvještaji medija i nevladinih organizacija da je nova vlada nastavila stare trendove i da javnost smatra korupciju u praksi zapošljavanja, zasnovanoj na ličnim odnosima ili političkim vezama, endemskom u vladi kao i na drugim mjestima u javnom sektoru i lokalnom i nacionalnom nivou.
“Naročito kada je riječ o zdravstvenoj zaštiti, visokom obrazovanju, pravosuđu, carini, političkim stranakama, policiji, oružanim snagama, urbanizmu, građevinskoj industriji i zapošljavanju”, poručuje se u izvještaju.
Podsjeća se i da su u Crnoj Gori održani parlamentarni izbori u avgustu 2020. godine i ocjenjuje da su “bili konkurentni i da su održani u veoma polarizovanoj atmosferi zbog pitanja religije i nacionalnog identiteta”.
“Kancelarija za demokratske institucije i ljudska prava (ODIHR) saopštila je da su izbori u suštini bili transparentni i efikasni ali je naglasila da je vladajuća stranka stekla nepropisnu prednost zloupotrebom položaja i državnih resursa i dominatnim medijskim izvještavanjem”, ističe Stejt Department.
Napominje se da su, za razliku od izbora 2016. godine, sve stranke prihvatile rezultat i da su opozicione partije prvi put posle 30 godina osvojile većinu mjesta u parlamentu.
Navodi se i da je bilo kredibilnih izvještaja da je “vlada selektivno ograničavala slobodu mirnog okupljanja u vezi sa mjerama Ministarstva zdravlja – koje su donijete da bi se spriječilo širenje Kovida 19 – kroz proizvoljna hapšenja, pritvaranja i novčanje kazne”.
Ukazuje se i na izvještaje nekoliko nevladinih organizacija, među kojima je Građanska alijansa, da je tokom ustoličenja mitropolita Srpske pravoslavne crkve Joanikija na Cetinju 5. septembra, “policija koristila disproporcionalnu silu protiv demonstranata, uključujući suzavac i šok bombe, izvan dozvoljenih sredstava za kontrolu okupljenih”
“Takođe je bilo nepotrvđenih izvještaja o tome da je policija koristila gumene metke”, navodi Stejt department.
Ocjenjuje i da je bilo kredibilnih izvještaja da je vlada pokušala da zloupotrijebi međunarodna sredstva za sprovođenje zakona u politički motivisane svrhe, kao “osvetu protiv određenih pojedinaca van zemlje”.
U izvještaju se navodi da je Komisija Interpola za kontrolu međunarodnih naloga za hapšenje u avgustu 2020. godine usvojila žalbu odbjeglog biznismena Duška Kneževića i poništila nalog za njegovo hapšenje izdat 2019. godine.
Izvještaj o ljudskim pravima američki Stejt department objavljuje poslednjih 46 godina.
Taj dokument obuhvata procjenu stanja međunarodno priznatih pojedinačnih, građanskih, političkih i radničkih prava, utvrđenih u Univerzalnoj deklaraciji o ljudskim pravima i drugim međunarodnim sporazumima.
