Rajner Verner Fasbinder (nem. Rainer Werner Fassbinder, Bad Verishofen, 31. maj 1945. – Minhen, 10. juna 1982), njemački filmski reditelj, scenarista i glumac. Začetnik je njemačkog novog talasa, te jedan od najplodnijih reditelja uopšte snimajući po četiri cjelovečernja filma godišnje.
Blag i brutalan, nježan i ciničan, spreman na žrtvu i egocentričan, na poslu bezobziran diktator koji je stalno sanjao o radu u komuni, od svijeta zatvorenoj grupi ili kolektivu, debeljuškast tip, zapuštenog izgleda, šlampav u odijevanju – uvijek u istoj crnoj kožnatoj jakni i farmerkama, više je nalikovao zadriglom pijancu iz seoske bavarske krčme nego proslavljenom filmskom reditelju, koji je maštao o tome kako će jednog dana u Njemačkoj stvoriti evropski Holivud.
Filmska karijera
Filmsku karijeru otpočinje s dva kratkometražna filma, „Gradski lutalica” (Der Stadtsreicher, 1965) i „Mali haos” (Das kleine Chaos, 1966), a 1969. snima svoja tri prva dugometražna igrana filma („Ljubav je hladnija od smrti” — Liebe ist kälter als Tod; „Katzelmacher”; „Bogovi kuge” — Götter der Pest); u sva tri očigledni su uticaji Žan-Lika Godara, političkog filma i pozorišnog iskustva, a njihova monotona retorika i naglašene socijalno-političke teze jasne su oznake dnevnopolitičkog pamfletizma. U filmu „Zašto je poludio gospodin R.?” (Warum läuft Herr R. Amok?, 1970), u kojem se mirni činovnik vješa u toaletu nakon što je poubijao cijelu svoju porodicu, najjasnije dolazi do izražaja Fasbinderov korijeniti protest protiv apsurdnosti građanske egzistencije. Otkrivši privlačivost filmova Daglasa Sirka, Fasbinder se početkom 70-ih godina okreće melodrami kao formi za iskazivanje svog svjetonazora. Tako, u suptilnoj homoerotskoj priči „Gorke suze Petre von Kant” (Die bitteren Tränen der Petra von Kant, 1972) duševnu nestalnost ženskih likova pokušava da izdigne na nivo opšteljudske patnje, dok u filmu Efi Brist (Fontane Effi Briest, 1974) profinjenom osjećajnošću otkriva sociološke aspekte jedne ljubavne veze iz XIX vijeka. U poslednjoj fazi stvaralaštva, u filmovima „Brak Marije Braun” (Die Ehe der Maria Braun, 1979), „Lola” (1981) i „Lili Marleen” (1981) odstupa od stila komorne melodrame i na spektakularnoj istorijsko-političkoj pozadini kroz ženske likove simbolički portretiše sudbinu ratne i posleratne Njemačke.
Priredio: Dragan Leković
