Institutu za javno zdravlje je tokom prošle sedmice dostavljena jedna prijava smrti usljed infekcije RSV-om (osoba starosti 66 godina) i jedna prijava smrti usljed infekcije SARS-CoV-2 (osoba starosti 73 godine).
U izvještaju ističu da je tokom izvještajnog perioda (08. kalendarska sedmica 2025.g.) u laboratoriji Centra za medicinsku mikrobiologiju IJZCG molekularnom dijagnostikom (PCR) izvršena analiza 180 uzorka na prisustvo virusa gripa. Od tog broja 91 je bilo pozitivno – influenca tip A je registrovana kod 36 osobe (39,6%), dok je influenca tip B potvrđena kod 55 osoba (60,4%).
“Prema podacima koje IJZCG dobija elektronskim putem (zbirne prijave) iz zdravstvenih ustanova na nivou primarne zdravstvene zaštite (PZZ), u Crnoj Gori je u izvještajnom periodu zabilježena sirova stopa incidencije od bolesti sličnih gripu (ILI) u vrijednosti od 96,2/100.000 stanovnika. Prema stopi incidencije ILI, aktivnost virusa gripa, je srednjeg intenziteta (Grafikon 1) uz široku geografsku rasprostranjenost. Uočava se trend porasta u odnosu na prethodnu sedmicu“, navode u saopštenju.
Od početka intenziviranja nadzora nad sezonskim gripom (od 30.09.2024.g.), zaključno sa 23.02.2025. godine, PCR dijagnostikom izvršena je analiza ukupno 1298 uzoraka na prisustvo virusa gripa.
“Infekcija je potvrđena kod 461 osoba (35,5%). Kod 301 osoba (65,3%) je potvrđena infekcija virusom gripa tipa A, dok su kod 160 osoba (34,7%) registrovane infekcije virusom gripa tip B. Od 30.09.2024. godine Institutu je dostavljeno pet prijava smrtnog ishoda povezanog sa infekcijom virusom gripa. U pitanju su osobe, starosti 83, 72, 64, 63 i 36 godina, kod kojih su bili prisutni određeni komorbiditeti. Preminule osobe nisu bile vakcinisane vakcinom protiv sezonskog gripa“, ističu iz IJZ.
U periodu intenzivnog nadzora nad gripom kroz sentinel nadzor na nivou primarne zdravstvene zaštite i kroz bolnički sentinel nadzor IJZCG, pored gripa, prati i kretanje obolijevanja od infekcija izazvanih respiratornim sincicijalnim virusom (RSV). Takođe se prati i obolijevanje od COVID-19 (tokom čitave kalendarske godine), a izvještaji o kretanju obolijevanja od COVID-19 se objavljuju na sajtu IJZCG na mjesečnom nivou.
„Laboratorija Centra za medicinsku mikrobiologiju IJZCG je od 30.09.2024.godine zaključno sa 23.02.2025. godine, PCR dijagnostikom, izvršila testiranje 639 uzorka na prisustvo RSV. Infekcija RSV-om je potvrđena kod 110 osoba.
Tabela 1. Prikaz laboratorijskih potvrđenih slučajeva infekcije respiratornim sincicijalnim virusom (RSV) i virusom gripa po dobnim grupama u periodu od 30.09.2024 – 23.02.2025.godine.
Procenat pozitivnosti testiranih uzoraka ispitivanih na prisustvo virusa gripa, RSV i SARS-CoV-2, počevši od 40. kalendarske sedmice 2023. godine, zaključno sa 08. sedmicom 2025. godine je prikazan na Grafikonu 2. Prikazani su podaci koji uključuju sve uzorke iz sentinel i ne-sentinel nadzora u javnim zdravstvenim ustanovama. U izveštajnoj sedmici, udio pozitivnih uzoraka testiranih na prisustvo virusa gripa je 50,5%, a udio pozitivnih uzoraka testiranih na RSV 13,3%.
Prema podacima Evropskog Centra za kontrolu i prevenciju bolesti (ECDC) tokom 08. nadzorne sedmice (15.02.2024 – 21.02.2025.) u evropskom regionu se i dalje registruje široko rasprostranjena aktivnost virusa gripa srednjeg do visokog intenziteta. Dоminаntnо dеtекtоvаn pоdtip virusа gripа је А(H1) pdm09. Aktivnost RSV-a varira – u nekim zemljama vrhunac obolijevanja je prošao, dok se u drugim i dalje bilježi porast broja slučajeva. Aktivnost SARS-CoV-2 na primarnom i sekundarnom nivou zdravstvene zaštite u Evropskom regionu je niska.
„Podsjećamo da je grip bolest koja je u određenim rizičnim grupama (kao što su osobe uzrasta ≥65 godina, svi hronični bolesnici stariji od šest mjeseci, trudnice, djeca starosti od 6 mjeseci do 5 godina, osobe smještene u kolektivima kao što su domovi za stara lica) češće praćena pojavom komplikacija bolesti i smrtnim ishodom. Stoga je jako važno da se te osobe vakcinišu svake godine. Pored vakcinacije kod osoba u povećanom riziku koje razviju simptome gripa je važna i pravovremena primjena adekvatnih antivirusnih ljekova (bez obzira na vakcinalni status) kao što su ljekovi iz grupe inhibitora neuraminidaze (oseltamivir – generički naziv Tamiflu® dostupan je u Crnoj Gori. Ovi ljekovi se primjenjuju isključivo uz recept ljekara nakon procjene odnosa koristi i rizika.
Vakcinacija protiv sezonskog gripa za 2024/2025. godinu u Crnoj Gori sprovodi se u svim domovima zdravlja. Snažno preporučujemo da osobe koje se nisu vakcinisale ove sezone to učine u najkraćem mogućem roku jer je za razvoj antitjela neophodno minimum dvije sedmice. Vakcina, prije svega, štiti od težih formi bolesti, hospitalizacija i smrtnih ishoda. Zaključno sa 19.02.2025. godine protiv sezonskog gripa vakcinisano je 18.134 osoba što je određeni porast u broju vakcinisanih u odnosu na sezone: 2021/22. (17.638 vakcinisanih); 2022/23. (16.923 vakcinisanih) i sezonu 2023/24. (15.803 vakcinisanih)“, navode iz IJZ.
Za prevenciju obolijevanja od gripa, kao i od ostalih respiratornih infekcija (kao što su RSV infekcija i COVID-19), od velikog značaja je i pridržavanje opštih mjera za sprečavanje širenja infekcija, što podrazumijeva:
- nošenje zaštitnih maski koje pokrivaju nos i usta (naročito u zatvorenim prostorima i ukoliko osoba ima simptome kao što su curenje iz nosa, kijanje, kašalj, povišena temperatura, malaksalost, glavobolja, bol u ždrijelu…),
- redovno provjetravanje prostorija,
- izbjegavanje bliskih kontakata sa osobama koje imaju simptome respiratorne infekcije i održavanje fizičke distance (minimum 1,5m),
- izbjegavanje boravka u zatvorenim prostorima gdje se nalazi veliki broj ljudi,
- redovno pranje ruku i izbjegavanje dodirivanja očiju, nosa i usta prljavim rukama,
- ne ići na posao, ne slati djecu u vrtić ili školu ukoliko imaju gore navedene simptome, a ukoliko ne ostanu kod kuće savjetuje se nošenje maske dok traju simptomi.
IJZCG je odmah po uočavanju porasta aktivnosti gripa krajem decembra 2024. uputio dopis svim zdravstvenim ustanovama da pooštre kontrolu sprovođenja mjera prevencije i kontrole respiratornih infekcija uključujući i razmatranje ograničenja posjeta pacijentima u skladu sa epidemiološkom situacijom i u konsultaciji sa nadležnom epidemiološkom službom.
Izvor: Gradski.me
