Vlada je danas usvojila mjeru za jednokratno novčano davanje od hiljadu eura za djecu koja se ove godine rode u crnogorskim opštinama koje su 2020. godine imale negativan prirodni priraštaj, a po 500 eura u ostalim opštinama.
Iz Ministarstva ekonomskog razvoja, na čiji predlog je usvojena odluka, kazali su da je negativni prirodni priraštaj zabilježen u 17 opština, a pozitivni u sedam.
Iz tog Vladinog resora istakli su da je u pitanju dugoročna mjera i da će biti zaustavljeno širenje bijele kuge i opasnosti po demografski opstanak.
Iz Ministarstva su dodali da je, na osnovu detaljno urađenih analiza i temeljnih aktivnosti, Vlada u prethodnom periodu usvojila niz aktivnih mjera.
Oni su naveli da su kroz program Evropa sad, uvođenje dječjih dodataka i besplatnih udžbenika, kao već implementiranih mjera čiji rezultati primjene bilježe enormne pozitivne efekte i reakcije građana, predložili dodatne stimulativne mjere radi poboljšanja demografskog razvoja Crne Gore.
„Mjere i zakonska rješenja na kojima MER intenzivno radi dovešće do pozitivnog efekta na demografska kretanja, posebno povećanje nataliteta i dodatno će ohrabriti mlade ljude odnosno roditelje da ostanu u Crnoj Gori i razmišljaju o formiranju porodice“, navodi se u saopštenju.
Kako se navodi, pored mjere za jednokratno novčano davanje za novorođenče kojom se ne umanjuje značaj i potreba za radom i zaposlenjem, i kao takva ima za cilj da bude komplementarna dječjem dodatku, novim zakonima na kojima Ministarstvo u saradnji sa socijalnim partnerima aktivno radi, dodatno će se regulisati tržište rada.
Iz Ministarstva su pojasnili da će se tržište rada dodatno regulisati kroz uspostavljanje balansa između poslovnog i privatnog života zaposlenih muškaraca i žena.
„Kao i ponovno uključivanje na posao nakon porodiljskog, odnosno roditeljskog odsustva i omogućiti ravnopravan položaj muškaraca i žena kada je pitanju briga o zavisnim članovima porodice“, dodaje se u saopštenju.
Oni su naveli da je kreiran i ambijent u kojem će, posredstvom programa Garancije za mlade biti podržan neometan prelazak mladih iz svijeta obrazovanja ili iz nezaposlenosti, u svijet rada.
„Glavni princip programa je da svaka mlada osoba u roku od četiri mjeseca nakon što napusti obrazovanje ili osposobljavanje ili postane nezaposlena, dobije kvalitetnu ponudu za posao, pripravništo, dalje usavršavanje ili nastavak obrazovanja“, navodi se u saopštenju.
Iz Ministarstva su istakli da se Crna Gora duži niz godina suočava sa složenim demografskim izazovima i da se posljednjih godina bilježi opadajući trend u stopi nataliteta i rastući u stopi mortaliteta.
Navodi se da je stopa nataliteta u prethodnim godinama pratila ekonomsku aktivnost, sve do 2016. godine kada je počela da opada u kontinuitetu, uprkos ekonomskom rastu koji je bio prisutan.
“Istovremeno, stopa mortaliteta bilježi vidan trend rasta od 2010. godine, a Kovid kriza dodatno je ubrzala proces i po prvi put u novijoj istoriji, Crna Gora 2020. godine, po prvi put imala je veću stopu mortaliteta u odnosu na stopu nataliteta“, kaže se u saopštenju.
Kako su kazali, uz takve stope nataliteta i mortaliteta u prethodnim godinama, negativni prirodni priraštaj je bio neminovnost.
“Demografske distorzije u Crnoj Gori, nažalost, događaju se uprkos rastu BDP-a. Dakle, statistički rast ekonomije nije doveo do kvalitativnog rasta pratećih demografskih pokazatelja vjerovatno u nedostatku dovoljno inkluzivnog ekonomskog modela koji je postojao u zemlji“, naveli su iz Ministarstva.
Iz Ministarstva su kazali da je jedan od glavnih razloga demografske situacije u Crnoj Gori spoljašnje i unutrašnje migracije, posebno mladih ljudi.
Navodi se da je veliki broj građana već emigrirao, a da je zabilježen i ozbiljan odliv ljudi iz opština na sjeveru Crne Gore od 2011. do 2020. godine, a povećan broj stanovnika u Podgorici i primorskim opštinama.
Ističe se da je starenje populacije još jedan razlog takve demografske situacije.
„Crnogorsko društvo stari, starosna struktura našeg stanovništva se mijenja. Broj mladih u Crnoj Gori se smanjuje. U 2020. broj mlađih od 19 godina smanjio se za 13 odsto, a broj starih od 65. povećao za 26 odsto, i to za period od 14 godina“, navodi se u saopštenju.
Dakle, kako su kazali, Crna Gora će 2030. godine imati veći broj stanovnika koji imaju više od 65 godina, u odnosu na broj stanovnika mlađih od 19.
Iz Ministarstva su istakli da je razlog i loš ekonomski i socijalni ambijent u društvu.
U saopštenju se dodaje da je stopa rizika od siromaštva u Crnoj Gori visoka i da je 2019. godine iznosila 24,5 odsto, dok je je nivou Evropske unije (EU) iznosila 16,6 odsto.
„Kada se posmatra stopa rizika od siromaštva ili socijalne isključenosti u 2020. godini, prema podacima Eurostat-a, ona iznosi čak 30.8 odsto, dok je na nivou EU 22 odsto. Na ovo je dodatno uticala kriza izazvana pandemijom Covid-19“, kaže se u saopštenju.
Iz Ministarstva su dodali da je nejednakost dohotka, kao još jedan od razloga, u Crnoj Gori prilično izražena.
Oni su naveli da jedan odsto najbogatijih građana Crne Gore od 2015. godine ima veće bogatstvo od 40 odsto najsiromašnijih građana.
Kao još jedan razlog takve demografske situacije ističe se nepovoljan društveni ambijent.
„Sveukupan nepovoljni društveni ambijent (korupcija i kriminal, nepotizam,nepovjerenje u institucije, izostanak vladavine prava…) podstiču mlade i obrazovane osobe da napuštaju zemlju, pa se benefiti prethodnog školovanja u zemlji realizuju u inostranstvu, a zemlja gubi najproduktivnije stanovništvo i najvrijedniji resurs“, dodaje se u saopštenju.
