Naučnici su nedavno objavili fascinantan snimak na kojem se vide četiri tačkice koje kruže oko crnog kruga – radi se o udaljenom planetarnom sistemu.
Četiri svjetleće kuglice su egzoplanete, a crni disk predstavlja njihovu zvijezdu, udaljenu od Zemlje 133 svjetlosne godine.
U pitanju je takozvani tajmlaps, spajanje snimaka prikupljenih tokom 12 godina posmatranja, prvog otkrivenog planetarnog sistema. Naučnici su ga uočili 2008.godine, a od tada ga pomno prati astronom Džejson Vang sa Univerziteta Nortvestern.
„Obično je teško snimiti planete u orbiti. Primjera radi, nije očigledno da Jupiter ili Mars kruže oko Sunca jer živimo u istom sistemu i nemamo pogled odozgo prema dolje. Dodatno, astronomski događaji se obično događaju ili prebrzo ili presporo da bi se dobio video-snimak. Tako da sada možemo da uživamo u nečemu čudesnom“, rekao je Vang, a prenosi „Sajens alert“.
Do sada smo u svemiru pronašli više od 5.200 egzoplaneta (planeta izvan Sunčevog sistema), ali većinu njih zapravo nismo vidjeli u pravom smislu te riječi. Udaljene planete je jako teško uočiti jer su vrlo male i imaju slabu svjetlost u poređenju sa zvijezdom oko koje kruže.
Astronomi ih primarno pronalaze indirektnim metodama. Naime, ako se na zvijezdi primijeti pravilan i slab pad sjaja, to znači da između nje i nas prolazi neko tijelo, odnosno egzoplaneta. Sa zvijezdom HR8799 je bilo sreće na više načina.
Planete koje orbitiraju oko nje dovoljno su velike i udaljene, a sistem je orijentisan na takav način da ako se blokira svjetlost zvijezde (zato se HR8799 pojavljuje kao crni disk), mogu da se vide svijetle tačkice, odnosno egzoplanete.
Vang i njegove kolege su tokom godina prikupili dovoljno snimaka HR8799 za vremensku distancu koja pokazuje djelimične orbite pa su 12 godina posmatranja „ubrzali“, odnosno ugurali u vremenski period od četiri i po sekunde.
Crni krug u središtu tajmlapsa je mlada zvijezda stara 30 miliona godina, oko 1,5 puta masivnija od Sunca. Njoj najbliža egzoplaneta, HR8799e, ima masu od 7,4 Jupitera i treba mu 45 godina da napravi krug oko svoje zvijezde. Naučnici su analizirali njenu svjetlost i utvrdili da se radi o gasovitom džinu.
Posle nje dolazi HR8799d koja je devet puta masivnija od Jupitera i ima orbitalni period od 100 godina. HR8799c ima masu od 7,8 Jupitera, a „godina“ mu traje 190 Zemaljskih. Naučnici navode da u njenoj atmosferi ima vode. Najudaljenija tačkica je HR8799b, egzoplaneta skoro šest puta masivnija od Jupitera kojoj treba 460 godina da napravi krug oko svoje zvijezde.
Prema istraživanju iz decembra prošle godine, oko HR8799 vjerovatno orbitira i peta planeta; koja je manja i bliža zvijezdi od svojih „koleginica“. Naučnici procjenjuju da je od četiri do sedam puta veća od Jupitera i da kruži vrlo blizu svoje zvijezde; zbog čega ju je i teško uočiti direktnom metodom.
Izvor: Večernje novosti/Sputnjik
