Putovanje u špansku regiju Kataloniju i danas lako otkriva dokaze o jevrejskim zajednicama koje su se tu razvijale tokom srednjeg vijeka. Tu je Jevrejska četvrt u Đironi, jedina romanička mikva u Besalu u Španiji, i Montjuik u Barseloni, ime koje podsjeća na brdo koje se nekada koristilo kao jevrejsko groblje.
Drugi pokazatelji zlatnog doba Španije, perioda od 8. do 12. vijeka kada su Jevreji, muslimani i hrišćani koegzistirali sa relativnom tolerancijom, otkrivaju nove detalje, piše Art Net.
Biblija Šem Tova je jedan takav primjer. Mukotrpno kreirana od strane istoimenog rabina početkom 14. vijeka, smatra se jednim od najvažnijih rukopisa koji je uzet iz srednjovjekovne Španije.
Njeno očuvanje nije slučajno. Nakon što je 1312. završio remek-djelo na pergamentu, rabin je odlučio da je Biblija previše čudesna, previše sveta da bi ostala u dijaspori.
Zajedno sa kolegom, proveo je dvije godine na putu, stigavši u Izrael 1315. i tako spasao Bibliju od plamena i gnjeva inkvizicije koji će stići vijek i po kasnije.
Ova 700 godina stara Biblija biće postavljena za samostalnu aukciju u Sotbiju u Njujorku 10. septembra, gdje se procjenjuje da će koštati između pet i sedam miliona dolara.
Posljednji put je bila na javnoj aukciji 1984. (takođe na Sotbiju) kada ju je kupio anonimni evropski kolekcionar za 825.000 dolara, što je tada bio rekord za hebrejsku Bibliju.
Godine 1994. Biblija Šem Tova je privatno prodata njenom sadašnjem vlasniku Jaki Safri, kolekcionaru istorijskih predmeta čiji je Kodeks S1 prodat za 33,5 miliona dolara na aukciji prošle godine.
Rabin Šem Tov, poznatiji kao Ibn Gaon, rođen je kasnih 1200-ih u Soriji, gradu pod krunom Kastilje koji se mogao pohvaliti malom, ali naprednom jevrejskom zajednicom.
Nakon što je studirao sa eminentnim rabinima tog vremena u Barseloni, počeo je da radi na dva teksta koja će obezbijediti njegovu reputaciju: komentar na pisanje rabina Mojsija Majmonida iz 12. vijeka i njegovu ilustrovanu Bibliju.
Rukopis od 768 stranica je cijenjen zbog svojih finih ilustracija rađenih delikatnim perom koje elegantno kombinuju hrišćanske i islamske ornamentalne motive.
Stranice su isprepletene lukovima jarkih boja koji podržavaju životinje i fantastične i stvarne, kao i biljke i apstraktne motive.
„Biblija Šem Tova je suštinski dio religiozne istorije koji igra ključnu ulogu u vjernom, tačnom prenošenju hebrejske Biblije kakvu je danas razumijemo. Stranice Biblije, nastale tokom zlatnog doba Španije, pjevaju sa harmonijom jevrejske, hrišćanske i islamske umjetničke tradicije i govore o nevjerovatno plodnom trenutku kulturnog dijaloga koji je cvjetao u to vrijeme“, rekla je Šeron Liberman-Minc, stručnjak za judaizam u Sotbiju.
Izvor: N1 Beograd
