LGBTIQ Socijalni Centar predstavio je rezultate istraživanja o iskustvima, potrebama i stanju mentalnog zdravlja LGBTI osoba u Crnoj Gori, koje je LGBTIQ Socijalni Centar realizovao među crnogorskom LGBTI zajednicom. Autor istraživanja je dr iur. Jovan Kojičić, profesor prava i prepoznati stručnjak za ljudska prava LGBTI osoba i zdravstvenu politiku.
„Samo istraživanje, koje je trajalo dva mjeseca, obuhvatilo je 100 LGBTI osoba iz Crne Gore, od kojih je većina (56%) bila starosti od 18 do 35 godina. Od ukupnog broja ispitanika/ca, njih 48% je navelo da su homoseksualni muškarci (gej), 20% da su homoseksualna žena (lezbejka), a 22% da su biseksualci/ke. Većina ispitanika/ca (56%) živi u centralnoj regiji Crne Gore. Posebno je zabrinjavajuće što je više od 40% LGBTI osoba navelo da živi u stanju egzistencijalne ugroženosti“, navode iz LGBTIQ Socijalni centar.
Najveći broj ispitanika, njih čak 77 odsto, kako se navodi, je navelo da ima strah da će biti odbačeni i/ili diskriminisani ako bi drugi saznali za njihovu seksualnu orijentaciju i/ili rodni identitet.
„Ovaj strah je dominantno uzrokovan mržnjom drugih prema LGBTI zajednici (56%). Rezultati ovog istraživanja takođe pokazuju da nešto više od 2/3 LGBTI osoba (njih 69%) ne bi zatražilo specijalističke usluge i savjetodavnu podršku stručnjaka za mentalno zdravlje, a njih 37% uopšte nema povjerenja u javni zdravstveni sistem. Da javne zdravstvene ustanove ne djeluju proaktivno i ne pružaju odgovarajuću podršku zajednici smatra 80% ispitanika/ca“, stoji u istraživanju.
Kako se dalje navodi, čak 78% LGBTI osoba je istaklo da kao glavni razlog suočavanja sa stresnim iskustvima vidi sopstvenu pripadnost LGBTI zajednici, a kao uzroke ovih iskustava njih više od polovine (56%) navelo je mržnju i diskriminatorne stavove u društvu.
„Ovo upućuje na internalizovanu stigmu i izrazito homofobično okruženje za crnogorsku LGBTI zajednicu. Ogromna većina ispitanika/ca (81%) je navela da je imala psihološke ili emocionalne probleme usljed ovakvog okruženja, dok je njih 78% navelo da je barem jednom u životu imalo suicidne ideje ili pokušaje upravo iz navedenih razloga (petina ispitanika/ca je navela da je to za njih slučaj nekoliko puta godišnje)“, saopšteno je iz LGBTIQ Socijalni centar.
Dodatno, 80 odsto ispitanika je navelo da smatraju da unutar sistema mentalnog zdravlja postoje negativni stereotipi svih vrsta i da nedostaju odgovarajuće vještine i znanja o LGBTI zdravlju. Njih 70% se u takvom sistemu osjećaju otuđeno i neprihvaćeno, a za 60% njih takav zdravstveni sistem ne predstavlja prijatno i afirmativno okruženje. Samo 9% ispitanika/ca smatra da slobodno može da razgovara o svojoj seksualnoj orijentaciji i/ili rodnom identitetu sa zdravstvenim stručnjakom u javnom sistemu.
„U odnosu na probleme mentalnog zdravlja sa kojima LGBTI osobe u Crnoj Gori žive, njih 56% se izjasnilo da ima dijagnostifikovan problem anksioznosti, njih 48% da ima depresiju, 44% da ima dijagnozu stresnog poremećaja, a da prima odgovarajuću terapiju i psihijatrijske ljekove navelo je 47% anketiranih. Više od 52% ispitanika/ca je navelo da u razgovoru sa stručnjakom za mentalno zdravlje nisu otkrili svoju pripadnost LGBTI zajednici“, kažu iz ovog Socijalnog centra.
Upitani da opišu uobičajen život autovane LGBTI osobe u Crnoj Gori, 100% ispitanika/ca se izjasnilo da misli da crnogorski građani i građanke percipiraju LGBTI osobe kao bolesne i da trebaju da se liječe, a njih 90% se izjasnilo da vjeruje da građani/ke misle da je homoseksualnost neprirodna i nenormalna.
Dato je pet ključnih preporuka za sveukupno unaprjeđenje sistemskog djelovanja u ovoj oblasti, koje sama publikacija detaljno razrađuje: Vlasti treba da nauče da razumiju i upravljaju sopstvenim postupcima; Vlasti treba da se približe i blisko sarađuju sa zajednicom; . Vlasti treba da priznaju zdravstvene disparitete; Vlasti treba da priznaju programe o kulturnoj kompetenciji; Uklanjanje zdravstvenih nejednakosti morao bi postati stvarni cilj.
Ovo istraživanje i prateća publikacija realizovani su u okviru projekta „Doprinos zaštiti od diskriminacije i otvoren pristup servisima za LGBTI osobe“, koji je finansiran od strane Ministarstva ljudskih i manjinskih prava. Iznijeti stavovi, mišljenja i ocjene ne označavaju stavove, mišljenja i ocjene Ministarstva kao donatora.
