Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija podnijelo je u posljednje tri godine 90 krivičnih prijava zbog sumnje u falsifikovane obrazovne isprave, a broj zahtjeva za priznavanje diploma sa pojedinih ustanova iz regiona bilježi trend rasta.
Prema zvaničnim podacima objavljenim na sajtu Vlade, tokom 2023. godine Ministarstvo je podnijelo 28 krivičnih prijava – po 14 za falsifikat srednjoškolskih i visokoškolskih isprava.
U 2024. taj broj je porastao na 38, među kojima je dominiralo 31 prijava vezana za srednjoškolske diplome.
Od početka 2025. godine do danas, podnijete su 24 krivične prijave, najviše opet za sumnjive diplome srednjih škola.
Sumnjive diplome sa Visoke škole za uslužni biznis
Posebnu pažnju izaziva Visoka škola za uslužni biznis iz Istočnog Sarajeva – Sokolac (BiH), čije diplome sve češće završavaju na stolu ENIC centra Ministarstva.
Samo tokom 2022. godine podnijeto je 28 zahtjeva za priznavanje ovih isprava, u 2023.godini– 39, a u 2024. godini 37.
Od početka ove godine pristigla su već 33 zahtjeva, od čega je 10 riješeno pozitivno, dok je 23 u postupku.
Analiza starosne strukture podnosilaca pokazuje da je riječ uglavnom o osobama starijim od 30 godina, pa se zaključuje da su diplome sticane iz radnog odnosa, što otvara pitanje načina njihovog dobijanja.
Posebno zabrinjava podatak da je od 33 ovogodišnja zahtjeva čak 27 vezano za oblast bezbjednosti.
Dio kandidata je došao do visokoškolske diplome na osnovu tzv. “prepisa”, nakon završetka Više stručne škole “Policijska akademija” u Danilovgradu, iako ta škola po važećim propisima ne daje prohodnost ka visokom obrazovanju.
Studije bezbjednosti u Crnoj Gori
U Crnoj Gori kvalifikacije iz oblasti bezbjednosti mogu se steći na Univerzitetu Donja Gorica i na Fakultetu za poslovni menadžment u Baru. Podaci pokazuju da je od 2022. do danas na ovim ustanovama diplomiralo ukupno oko 200 studenata.
Za poređenje, samo sa Visoke škole za uslužni biznis u Sokocu godišnje stiže desetine zahtjeva za priznavanje diploma iste oblasti, što ukazuje na očigledan nesrazmjer između domaće i inostrane ponude kadra.
Novi zakonski okvir
Kako bi se zaštitio javni interes, u junu 2025. godine stupio je na snagu novi Zakon o priznavanju inostranih obrazovnih isprava. Njime su uvedeni stroži kriterijumi, a Vlada dobila mogućnost da privremeno obustavi priznavanje diploma iz određenih oblasti – poput obrazovanja, zdravstva i bezbjednosti – u slučajevima kada broj zahtjeva za nostrifikaciju prelazi broj diploma izdatih na domaćim univerzitetima.
Prema podacima Zavoda za statistiku Crne Gore, broj diplomiranih studenata na ustanovama visokog obrazovanja u Crnoj Gori u 2024. godini je iznosio 2241 student osnovnih studija, 598 specijalista, 686 magistara, odnosno mastera i 23 doktora nauka, odnosno ukupno 3548 diplomiranih studenta.
Ako se ova informacija uporedi sa podatkom ENIC/NARIC centra da je u 2024. godini priznato ukupno 1690 diploma iz regiona, dolazimo do zaključka da procenat priznatih inostranih diploma iz regiona iznosi 32,26 odsto u odnosu na broj diploma izdatih u Crnoj Gori tokom 2024. godine.
Prema ovim podacima, broj stranih diploma u Crnoj Gori je relativno visok i na taj način može uticati na tržište rada.
Izvor: CdM
