Demokratska partija socijalista (DPS) dostavila je autorski tekst njenog člana, istoričara Dragutina Papovića.
Tekst prenosimo u cjelosti:
“Crna Gora je sada okupirana od strane jake sile srpskih trupa… Ni u jednom smislu izbori nijesu bili legalni… Skupština [Podgorička] nije bila sazvana od strane bilo koje kompetentne ili prihvaćene vlasti… Aneksija Crne Gore, deklarisani cilj srpske Vlade, bila je pitanje o kojem je trebalo odlučiti… Skupština donijela odluke pod bajonetom srpskih trupa… Nakon Skupštine došlo do snažnog [Božićnog] ustanka koji bi, da nije bilo pomoći srpske armije i podrške Francuske, oborio prelaznu vladu koju je Skupština izabrala… Zatvori su puni. Lideri opozicije sadašnjem režimu su ili u strogom pritvoru ili u bjekstvu. Ako nijesu sa njima, njihovi lojalisti su napolju u brdima, dok su njihove kuće izložene uništenju u rukama bandi ili omladine naoružane od vlasti… O slobodnom izražavanju ne može biti govora“. Ovako je šef britanske misije, diplomata i grof Džon Frensis Čarls de Salis, nakon što je od maja do avgusta 1919. boravio u Crnoj Gori, opisao političke prilike proistekle iz odluka tzv. Podgoričke skupštine. Grof de Salis, koji je inače bio vrlo rezervisan prema kralju Nikoli i nezavisnoj Crnoj Gori, zapravo je zaključio da je Srbija izvršila nasilnu aneksiju Crne Gore.
Kada je saznao za ovaj izvještaj, kralj Nikola je u Parizu 1. decembra 1919. uputio pismo francuskom predsjedniku Rejmonu Poenkareu kome je, između ostalog, naveo: „Prije nekoliko mjeseci vlade Velike Britanije i Sjedinjenih Američkih Država poslale su u Crnu Goru jednu Istražnu komisiju kojoj je na čelu časni grof de Salis… Rečena Komisija je, nakon nekoliko mjeseci boravka u našoj zemlji, konstatovala da je volja crnogorskog naroda krivotvorena; da su srpske trupe povrijedile suverenitet zemlje, da je aneksija Crne Gore od strane Srbije bila nasilna; da crnogorski narod želi ponovno uspostavljanje svoje zemlje.“ Kralj Nikola je jasno saopštio da je Srbija izvršila nasilnu aneksiju Crne Gore. To je bio zvaničan stav, kako se to danas popularno kaže, Tradicionalno-Njegoševske Crne Gore o tzv. Podgoričkoj skupštini. S obzirom na to da je Francuska imala ogromnu ulogu u nasilnoj aneksiji Crne Gore, Ministarstvo spoljnih poslova Kraljevine Crne Gore je o tome objavilo zbirku zvaničnih dokumenta u Rimu 1921. i tu zbirku je naslovilo „Le rôle de la France dans l'annexion forcée du Monténégro“ ili „Uloga Francuske u nasilnoj aneksiji Crne Gore“.
Šef zvanične britanske misije grof de Salis je zaključio da je Srbija faktički izvršila nasilnu aneksiju Crne Gore 1918. godine. Isto je doslovno zaključio kralj Nikola, a crnogorska kraljevska Vlada, odnosno njeno Ministarstvo spoljnih poslova je tako naslovilo zbirku zvaničnih dokumenata. Tradicionalno-Njegoševska Crna Gora je tako službeno i za sva vremena zapisala da je Srbija izvršila nasilnu aneksiju Crne Gore 1918. Ta istorijska činjenica je uvažena 2011. godine kada je u Skupštini Crne Gore usvojen Zakon o statusu potomaka dinastije Petrović-Njegoš i u prvom članu navedeno da je dinastija Petrović-Njegoš detronizovana protivno Ustavu za Knjaževinu Crnu Goru, aktom nasilne aneksije države 1918. godine. Jedan vijek nakon nasilne aneksije, direktorica za kontinentalnu Evropu u Ministarstvu inostranih poslova Francuske Florans Manžen izvinila se jer je „u pobjedničkoj euforiji 1918. zbog Jugoslavije žrtvovana Kraljevina Crna Gora onome što su tada bili viši interesi“.
Onda su 2025. poslanici PES-a Gordan Stojović i Miloš Pižurica predložili izmjene i dopune Zakona o statusu potomaka dinastije Petrović-Njegoš tako da se termin „nasilna“ ispred aneksije izbriše i naveli da to „nije usmjereno na reviziju istorijskih činjenica“. Uzaludno i providno im je pravdanje. S obzirom na to da je termin nasilna aneksija korišćen u zvaničnim dokumentima Kraljevine Crne Gore i da predstavlja istorijsku činjenicu, predlog tandema Stojović – Pižurica je udžbenički primjer antinaučne revizije istorije. Ne može se prihvatiti ni njihovo plitko obrazloženje da je termin nasilna aneksija pleonazam, pa su oni, kao poznati jezički čistunci, samo htjeli da isprave pravopisnu grešku. Termin nasilna aneksija je 1918. godine značio nasilno pripajanje, tako da je označio suštinu odluke tzv. Podgoričke skupštine i politike Srbije prema Crnoj Gori. Dakle, upotreba termina nasilna aneksija u ovom kontekstu je primjerena i nužna jer je to istorijska činjenica i održava izvorno značanje termina iz 1918. To nije pravopisno, već suštinsko pitanje, što su i sami Stojović i Pižurica otvoreno priznali jer su istakli da je brisanje termina „nasilna“ ključna izmjena zakon. U stvari, ovi poslanici smatraju da aneksija nije bila nasilna, već dobrovoljna, a to je upravo teza organizatora, učesnika i sljedbenika Podgoričke skupštine. Tako su Stojović i Pižurica izvršili antinaučnu reviziju istorije da bi rehabilitovali odluku Podgoričke sukupštine, što je suština njihove izmjene zakona.
Ovaj potez su pokušali da opravdaju „prevazilaženjem negativnih konotacija i smanjenjem polarizacije društva koje je korišćenje ovog termina do sada izazivalo“. Drugim riječima, Stojović i Pižurica su procijenili da istina o nasilnoj aneksiji Crne Gore iz 1918. izaziva tegobe savremenim polarizovanim bjelašima, jer ih podsjeća na izdaju političkih predaka, pa je potrebno istinu žrtvovati kako bi se rehabilitovala izdajnička bjelaška ideologija. Potom su istakli kako time, zapravo, žele „promovisati dijalog i pomirenje u društvu“. To je klasičan primjer lažnog pomirenja po modelu PES-a i ostalih klerofašističkih tridesetoavgustovaca. Navodno pomirenje partizana i četnika su izveli tako što su podgli spomenik zlikovcu i kukavici Pavlu Đurišiću, a „pomirenje“ s bjelašima će izvesti tako što će krivotvorenjem istorijskih činjenica izbrisati nasilnu aneksiju iz 1918. Pojasnili su da to rade „uz očuvanje poštovanja prema zajedničkoj istorijskoj baštini Crne Gore“. S obzirom na to da se njihov predlog odnosi na nasilnu aneksiju koju je izvela Podgorička skupština, ispada da je za Stojovića i Pižuricu Podgorička skupština istorijska baština prema kojoj gaje poštovanje.
Na ovaj način je PES zvanično usvojio bjelašku ideologiju. Ako se ima u vidu da je PES, sasluživanjem u podizanju i sakrivanju spomenika Pavlu Đuršiću, zvanično usvojio četničku ideologiju, može se nedvosmisleno zaključiti da je PES postao bjelaško-četnička filijala Nove srpske demokratije. Pošto se bjelaško-četnički vođa Andrija Mandić i njegove sljedbenici pravdaju da ovakvom politikom uvažavaju Tradicionalno-Njegoševsku Crnu Goru, dobro bi bilo da se podsjete šta je o njihovim ideološkim uzorima, bjelašima, zapisao vladar te Crne Gore, kralj Nikola. Na Božić 1918. (po starom kalendaru) tradicionalno-njegoševski kralj Nikola je izjavio: „Meni u izgnanstvu preostajao je mučan i ničim zaslužen zadatak da branim čast i ugled Crne Gore od bijednih sinova zemlje naše, od kojih neki bijahu uživali i moje povjerenje, a koji se staviše u službu zvanične Srbije, da za novac klevetaju i izdaju ne samo mene, nego sve što je najsvetije i najdraže svakome Crnogorcu“. PES i ostale savremene bjelaške sluge beogradskog režima lako će se prepoznati u riječima kralja Nikole”.
Izvor: Vijesti
Nedjelja, 12 Oktobra 2025, 16:33, Autor članka PressNews
