Prema najnovijem istraživanju, svemirsko tijelo koje je udarilo u Zemlju prije 66 miliona godina i pobilo gotovo sve vrste dinosaurusa zapravo je bio ogroman asteroid koji se formirao izvan orbite Jupitera.
Stručnjaci su tako potvrdili dugogodišnju naučnu hipotezu – da je za masivni krater Chicxulub u Meksiku odgovoran asteroid iz spoljnjeg dijela Sunčevog sistema.
No, kako su naučnici saznali otkud je došao ovaj svemirski objekat?
S obzirom na to da nisu mogli da uskoče u vremensku mašinu, da se vrate u prošlost i pažljivo prate putanju asteroida, pozabavili su se dostupnom metodom.
Analizirali su drevni sloj sedimenta sačuvan u stijenama i uporedili pronađene minerale sa poznatim tipovima svemirskih tijela.
Udar asteroida veličine grada
Izumiranje u razdoblju krede/paleogena (K/Pg) peto je masovno izumiranje u zadnjih 540 miliona godina. Kada je asteroid veličine nekih 10 kilometara (veličine grada) udario u područje današnjeg poluostrva Jukatan, sa lica Zemlje je izbrisano više od 60 odsto svih vrsta, uključujući gotovo sve dinosauruse.
Pri udaru su u atmosferu izbačene ogromne količine sumpora, prašine i čađi, što je djelimično blokiralo sunčevu svjetlost i uzorkovalo pad temperatura. Slojevi iz krede/paleogena sadrže značajan udio minerala. Ovi elementi su prilično rijetki na Zemlji, naročito na površini planeta, ali se često nalaze u meteoritima.
Geohemičar Mario Fišer-Göde sa Univerziteta Keln u Njemačkoj i njegove kolege su nabavili uzorke K/Pg stijena sa tri lokacije i uporedili ih sa uzorcima sa osam drugih mjesta udara iz proteklih 3.5 milijardi godina.
Takođe su analizirali rutenijum iz meteorita i uporedili nivoe sa rutenijumom koji je nastao na Zemlji, piše Nature.
Misteriju riješili izotopi rutenijuma
Tim se usredsredio na izotope metalnog rutenijuma jer je odnos izotopa rutenijuma sa Zemlje različit od onih u meteoritima. Naučnici pomoću ovih izotopa mogu da razlikuju asteroide koji su nastali u spoljnom dijelu Sunčevog sistema, izvan orbite Jupitera, i one koji potiču iz unutrašnjeg dijela.
Naime, kada se prije otprilike 4.5 milijardi godina Sunčev sistem formirao iz molekularnog oblaka, temperature u unutrašnjem području su bile previsoke za kondenzaciju isparljivih jedinjenja poput vode. Asteroidi koji su nastali u tom dijelu Sunčevog sistema sadrže niske nivoe isparljivih jedinjenja te su bogati silikatnim mineralima.
S druge strane, oni koji su formirani u udaljenijim područjima sadrže puno ugljenika i isparljivih jedinjenja.
Fišer-Göde i njegove kolege su otkrili da su izotopi rutenijuma u tijelu koje je okončalo sudbinu dinosaurusa odgovarali asteroidu sa ugljenikom, odnosno onome koji dolazi iz spoljašnjeg Sunčevog sistema.
Izotopi rutenijuma su takođe osporili hipotezu prema kojoj je za krater Chicxulub kriva kometa, a ne asteroid, jer pronađeni izotopi nisu odgovarali kometi.
Istraživanje naziva “Ruthenium isotopes show the Chicxulub impactor was a carbonaceous-type asteroid” objavljeno je u časopisu Science.
Izvor: Index.hr
